Flora kateqoriyası üzrə məqalələr

Azərbaycanda palıdın 12 növü bitir. 1311-ci ildə Yusif İbn İsmayıl Xoyi yazırdı ki, palıd qozası büzüşdürücü təsirə malikdir və onu köhnə ishala, qanaxmaya və qanlı bəlğəmə qarşı istitfadə еdirlər. Sidikburaxma çətinliyində, bağırsaq xoralarında, ürək döyüntüsü və ürəkbulanmada palıd qozalarını yеmək xеyirlidir. Qozanın un və donuz piyi ilə qarışığından hazırlanan sarıq irinli şişlərdə istifadə olunur. «Cəmül-Bağdadi» (1311 il) əsərinin müəllifi yazır ki, palıd qozasının külü ağızda olan irinli yaralara (aftlara, stomatitə) qarşı xеyirlidir.

1. C vitamini ilə zəngin olan zoğal damarları möhkəmləndirir, onların elastikliyini və cavanlığını qoruyur.

Bundan əlavə zoğal digər damarlar üçün olduqca faydalı olan rutin maddəsi ilə zəngindir. Rutin damarları və kapilyarları möhkəmləndirir, onların elastikliyini artırır, iltihabı və ödemi azaldır. Bu səbəbdən damar xəstəliklərindən əziyyət çəkən insanlar bu giləmeyvəni qidalanmasına tez-tez daxil etməlidir.

Qapalı məkanlarda hava bəzən zərərli kimyəvi maddələrlə çirklənmiş olur. Araşdırmalara əsasən, insanlar vaxtının 90%-ni havası pis olan qapalı məkanlarda keçirir. Bu da sağlamlığa böyük ziyan vurur. Qapalı məkanlardakı çirkli hava öskürək, sinədə sıxılma hissi, tez-tez baş ağrıması, boğaz ağrısı, gözlərdə sulanma və ya qaşıntı, nəfəs çatışmazlığı və astma tutmalarına səbəb ola bilər.

Ancaq təbiət qapalı məkanları təmizləmək üçün sadə və təsirli həll yolları təqdim edir. Bir çox bitki təbii üsulla havadan çirkləndiriciləri təmizləməyə kömək edir. 1982-ci ildə NASA-da aparılan araşdırmaların nəticələrinə əsasən hər 100 kvadratmetrlik sahəyə havanı təmizləmə xüsusiyyəti olan ən az bir dibçək gülü yerləşdirmək lazımdır. Bəs bu bitkilər hansılardır?

Qara əncir müalicəvi məhsul sayılır. Onun müalicəvi xüsusiyyətlərini tək xalq təbabəti deyil, ənənəvi təbabətdə də təsdiq edir və yüksək qiymətləndirir.

«Fisin» maddəsi ilə olduqca zəngin olan qara əncir qan damarlarını təmizləyir, onları daha elastik və möhkəm edir. Bu səbəbdən qara əncir aterosklerozun və damarlarda trombların əmələ gəlməsinin əsas profilaktik vasitələrdən biridir.

Qara əncir qanazlığı zamanı çox faydalıdır, ürəyin fəaliyyətini yaxşılaşdırır, ürəyi möhkəmləndirir.

Qara əncir beyinin fəaliyyətinə, beyin damarlarının vəziyyətinə çox müsbət təsir edir. Bronxit, nəfəs yolları iltihabları zamanı qara əncir çox güclü müalicəvi təsir edir — nəfəs yollarını selikdən və mikroblardan təmizləyir, iltihabı azaldır.

Bütün qadınlar evlərində dibçək yetişdirməyi xoşlayırlar. Evdə saxlanılan hər bir dibçəyin özünəməxsus gözəlliyi və ya ətri olur. Dibçək çiçəkləri evə sakitlik, gözəllik və xoş atmosfer bəxş edir. Astroloqlar hər bir çiçəyin evin atmosferinə bir cür təsir etdiyini qeyd edirlər. Onların dediklərinə görə, bəzi dibçək gülləri evlərə neqativ, bəziləri isə pozitiv təsir göstərir. Hətta bəzi dibçək gülləri evə həşərat yığılmasına, bəziləri isə ev sahibinin xoşlamadığı «qonaqları» evdən uzaqlaşdırmağa qadirdir.

Evdəki atmosferə təsir edə bilən dibçəklərdən biri də ətirşahdır. Mütəxəssislər ətirşah bitkisindən hər evdə saxlamağı məsləhət bilir. Bu bitkinin evdə becərilməsini vacib edən 9 səbəb var.

Bolqar bibərinin vətəni Amerikadır. Bolqar bibərini digər ölkələrdə "şirin bibər" adlandırırlar. Bir çox keçmiş postsovet ölkələrində isə bu tərəvəz daha çox məhz «bolqar bibəri» kimi tanınır (səbəbini nə qədər axtarsaq, tapa bilmədik).

Bolqar bibərinin bir çox sortları mövcuddur, onlar bir-birindən rəng (sarıdan qəhvəyiyə kimi) və forma ilə seçilir.

Bolqar bibəri ən faydalı tərəvəzlərdən biri sayılır. Vitaminlər, minerallar, qidalı liflərlə zəngin olan bu dadlı tərəvəzdə olduqca az kalori var ki, bu səbəbdən bibər bir çox pəhrizlərə daxil edilir.

Allaha həmd olsun ki, sonsuz sayda nemətləri biz insanların istifadəsinə vermişdir. Bu nemətlərin biri də çuğundur yarpağıdır ki, bəlkə də çoxumuz bundan xəbərsizik. Çuğundur yarpağının faydası saymaqla bitməyən bir nemətdir. Sadəcə onu nəzərinizə çatdırım ki, yarpaqların ya şirəsi çəkilib içilməli, ya da yarpaqlar salatlara doğranılıb, istifadə olunmalıdır. Yarpaqları qaynadıb istifadə etmək faydalarını azaldır.

Çuğundur yarpağında dəmir çuğundurun özündən 3 dəfə çoxdur, ona görə də dəmir defisit anemiyaların müalicəsində çuğundur yarpağının şirəsi əvəzolunmazdır. Bundan başqa mədə-bağırsaq yaralarında gündə yeməkdən əvvəl 1 stəkan çuğundur yarpağı ilə kök şirəsinin qarışığını içmək çox faydalıdır. Çuğundur yarpağının tərkibində nadir vitaminlərdən olan zəngin U vitamini vardır ki, U vitamini mədəsi yara olan insanlarda həmişə çatışmır. Mədə-bağırsaq qanamalarında hər yeməkdən 1 saat əvvəl 1 stəkan çuğundur yarpağı şirəsi içmək həm qanazlığını aradan qaldırır, həm yeni qan yaradır, həm də qanı laxtalandırır qanaxmanı dayandırır.

Dadlı və ətirli moruğu əsl təbii dərman hesab etmək olar. Onun tərkibində insanı ağır xəstəliklərdən və o cümlədən xərçəngdən qoruyan bir çox nadir qiymətli maddələr var.

Moruq kaliumla zəngindir. Bu mineral ürəyin sağlamlığı və normal fəaliyyəti üçün olduqca vacibdir.

Moruq həmçinin C vitamini ilə də zəngindir. Bu vitamin damarların sağlamlığını qoruyur, onları möhkəm və elastik edir, damarlarda trombların əmələ gəlmə riskini azaldır.

Alça azkalorili və çox faydalı meyvədir. Alçanın tərkibində alma və limon orqanik turşuları, A, B qrupu, C, PP vitaminləri, kalsium, maqnezium, fosfor, dəmir kimi vacib minerallar, pektinlər, qidalı liflər və s. var. Alçanın bağırsaqları işlətmək, qəbizliyi aradan qaldırmaq xüsusiyyəti xalq təbabətində geniş istifadə olunur.

Alça vitamin çatışmazlığı, qanazlığı zamanı da kömək edir. Alçanın tərkibində olan orqanik turşular orqanizmdə xolesterolun səviyyəsini tənzimləyir və bununla da ürək-damar sistemi xəstəliklərinin inkişafının riskini azaldır.

Böyürtkən çox faydalı və müalicəvi giləmeyvədir. Böyürtkən, onun yarpaqları və kökləri qədim zamanlardan müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində geniş istifadə olunur. Böyürtkən bir çox vacib vitaminlər (xüsusilə E, PP, C, B qrupu), minerallar (dəmir, kalium, maqnezium, fosfor), orqanik turşular, pektinlər, antioksidantlar və s. faydalı maddələrlə zəngindir.

1. Böyürtkən soyuqdəymə zamanı çox yaxşı təsir edir — hərarəti salır, ümumi vəziyyəti yüngülləşdirir, iltihabı azaldır, sağalmanı tezləşdirir. Belə hesab olunur ki, böyürtkən iltihabəleyhinə xüsusiyyətlərə görə moruqdan faydalıdır.

2. Böyürtkən damarları təmizləyir, möhkəmləndirir, onları daha elastik və sağlam edir.