Heyvanlar aləmi kateqoriyası üzrə məqalələr

Atlar və insanlar

Bəzi atlar həm ağılları, həm də iradələri ilə seçilirlər. Onları seçmək üçün at təlimçiləri horseqəribə bir üsuldan istifadə edirlər. Atlara ancaq fit səsi eşidəndə su içməyi öyrədirlər. Bu mərhələdən sonra atları günəşin altında tikdikləri tövləyə salırlar və atları susuzluqdan yanana qədər bu tövlədə saxlayırlar. Sonra təlimçilər tövlədən bir qədər kənara(üstəlik, atları görə biləcəyi bir yerə) su qoyurlar və atları tövlədə bir qədər də saxlayırlar. Nəhayət, təlimçilər tövlənin qapısını açırlar və qapı açılar-açılmaz atlar suya tərəf qaçırlar. Ancaq bir neçəsi başlarını qaldıraraq gözləyirlər. Ta ki… Ta ki fit səsini eşidənə qədər. Artıq bu atlar seçmə atlardır və onları yetişdirmək olar. Əslində, insanlar üçün də bu belədir. Məsələn, bir çempionu çempion edən onun gücü və əzələsi deyil, ağlı və iradəsidir…
Davamı →

Hörümçək toru

Təbiət yenə də öz heyrətləri ilə bizi düşündürməyə davam edir. Son illərdə bizi heyrətlər içərisində buraxan gerçəklərdən biri də hörümçək torunun dünyanın ən dayanıqlı maddələrindən biri olduğunu öyrənməmiz oldu.

 Hörümçək toru həqiqətən hər yönüylə müdhiş xüsusiyyətlərə malikdir. Bəzən bir peyğəmbəri təhlükədən qorumaq üçün, bəzən isə bir ov vəsaitidir. Hörümçəklər digər böcəklərdən fərqli olaraq səkkiz ayaq və səkkiz gözə sahibdirlər.

Böyümə mərhələsində bir qıç qırılsa yerinə yenisi gələ bilər. Bədənləri iki parça olub arxa qisimindəki bezlərdən şəbəkə istehsalı başlayar, buradakı çox incə dəliklərdən maye və damlalar halında verilən şəbəkə vəsaiti çölə çıxar çıxmaz donar.

Davamı →

Yarasanın heyrətamiz yaranışı

Yarasanın yaranışında başqa quşlar və heyvanlarla müqayisədə çoxlu möcüzələr vardır. Əlbəttə onun yaranışı heyvanlara çox yaxındır. Onun da heyvanlar kimi iki uzun qulağı, dişləri və kürkü var. Yarasa da onlar kimi uşaq doğur, uşağına süd verir, bövl edir. O, yol gedəndə dörd əli və ayağı ilə gedir. Bütün bu xüsusiyyətlər heç biri quşlarla uyğun gəlmir.
Yarasa insan üçün çox faydalıdır. Hətta peynindən də dərman düzəltmək üçün istifadə olunur. Onun yaranışında olan ecazkarlıq Xaliqin qüdrətini sübut etmək üçün ən mühüm dəlildir.
Bu quşun hər işi təəccüblüdür. Amma gecə qaranlıqda uçması daha heyrətamizdir. Yarasanın gecə zamanı heç bir maneəyə toxunmadan sürətlə uçması o qədər təəccüblüdür ki, onun haqqında mütaliələr olunsa, digər sirləri də kəşf olunar.
Bu quşun gecə zamanı uçması ilə göy səmada qanad çalan və iti uçan göyərçinin uçması arasında heç bir fərq yoxdur. Əgər yarasanı uzun, ensiz, döngəsi çox və içərisi qara tüstü ilə dolu olan bir tuneldən uçurtsaq, heç bir maneyə toxunmadan və qanadlarının üstündə qara tüstüdən əsər-əlamət qalmayan bir halda qırağa çıxacaqdır. O, bu işlərini hamısını ötürücü siqnal vasitəsi ilə görür.

Davamı →

Həyat Yolu

16 Avqust 1996-cı ildə, ABŞ, Chicago`da olan Brookfield Zooparkında çox maraqlı bir hadisə meydana gəldi. Üç yaşındakı bir oğlan uşağı, piraniya (vəhşi balıqlar) olan hissəyə düşdü. Bunu görən səkkiz yaşındakı bir dişi qorilla dərhal hərəkətə keçdi. Uşağı qucağına alıb təhlükəsiz bir yerə apardı. Bir kötüyün üstünə oturdu və huşsuz haldakı uşağı qucağında yelləyərək özünə gətirməyə çalışdı. Daha sonra uşağı zooparkın baxıcılarına təslim etdi. Kameralara çəkilən hadisə bütün dünyada göstərildi. Binti (qorilla)qəhrəman elan edildi. Hətta Klinton, ABŞ tarixində bir meymundan söz edən ilk prezident oldu. Yaxşı, qorilla Binti'nin bu hərəkəti niyə əhəmiyyətli idi? Çünki Binti'nin davranışı, «empatiya», yəni "özünü başqasının yerinə qoyaraq onun vəziyyətini anlama; digərinin ağrısını hiss etmə" qabiliyyətinin, yalnız insanlarda deyil, heyvanlarda da olduğunu göstərirdi. Bu səbəbdən, təcavüzkarlığı izah edərkən, «heyvan kimi vəhşi» desək də, bu deyişin hər zaman etibarlı olmadığının dəlili oldu bu hadisə..
Davamı →

Dördayaqlı həkimlər

Ev heyvanları arasında pişiylər sözsüz ki,ən sirli heyvanlardı.Məsələn,Yaponiyada əvvəllər evin girişində pişik fiqurları qoyardilar ki,evdən pis nəzərləri uzaq tutsunlar.Rusiyada yeni evə köçərkən ilk olaraq evə pişik buraxarmişlar.Bu evə sevinc və bərəkət gətirərmiş.Alimlərə məlumdur ki,istifadə etdiyimiz yod pişik sayəsində əldə olunub.1811-ci ildə fransız alimi Bernar Kurtua kimyəvi araşdırma apararkən sevimli pişiyi onun çiynində oturmuşdu.Küləyin anidən pəncərəni açmasından qorxan pişik stola atdanaraq orda olan maye dolu şüşələri dağıdır.Bu zaman şüşələrdə yodun tərkibini təşkil edən 2 maddə var idi.Dağılan maddələr reaksiyaya girərək çoxlu duman yaradır.Duman çəkildikdən sonra alim stolda qəhvəyi kristallar görür və bu kristallar sonradan YOD adini alır.
Davamı →

Müşk və ənbər

Müşk qədim tarixə malik ətriyyat maddəsidir. Onu bir çox cütdırnaqlı heyvanların, xüsusilə maral və ceyranın göbəyindəki vəzlərdən əldə edirlər. Ədəbi mənbələrə nəzər salsaq, görərik ki, qədim və orta əsrlərdə bu maddə Şərqdə çox geniş yayılıb.
AMEA-nın Əlyazmalar İnstitutunun tərcümə və informasiya şöbəsinin müdiri, Tibb Tarixçiləri İctimai Birliyinin rəhbəri Fərid Ələkbərlinin sözlərinə görə, bir sıra Şərq ölkələrində müşk indi də istifadə olunmaqdadır: «Azərbaycana gəlincə, ölkəmizdə müşk o qədər də geniş yayılmayıb. Çünki sovet hakimiyyəti qurulandan sonra xalq təbabətinə qarşı təzyiqlər artdığından Şərqdə istifadə olunan təbabətə aid maddələr yığışdırılaraq müasir dərman preparatları ilə əvəz edildi. Hətta təzyiqlər nəticəsində Şərq kosmetikası da öz yerini Qərb kosmetikasına verməli oldu. Amma ərəb ölkələrində, İranda, Pakistanda, Hindistanda, Çində bu gün də müşk tapmaq mümkündür».
Davamı →

Dəvələr

Şərq ölkələrində «səhra gəmisi» adlandırılan dəvə bütün digər heyvanlardan özünəməxsus xüsusiyyətlərilə seçilir. Allahın diqqət çəkdiyi bu canlı barəsində hətta «Qurani-Kərim»in müxtəlif ayələrində də bəhs olunur. Dəvə barəsində Azərbaycan folklorunda da ibrətamiz kəlamlar çoxdur. «Övladda nəvə, dövlətdə dəvə», «Dəvə kimi kinli», «Dəvədən böyük fil də var» kimi atalar sözlərini buna misal göstərmək olar.  

Xüsusiyyətləri
Hindistan, Pakistan, Əfqanıstan, İran, Suriya, Ərəbistan, bəzi Afrika və Orta Asiya ölkələri dəvəçiliyin ən çox inkişaf etdiyi regionlar sayılır. Təkcə Afrikada 20-dək dəvə cinsi yetişdirilir. Qeyd edək ki, heyvanların ən ağıllısı sayılan dəvələr üç cür olur: birhörgüçlü (dromoder), ikihörgüçlü (bakterian) və hörgüçsüz. Hörgüçsüz dəvə birhörgüçlü ilə ikihörgüçlünün törəməsidir. Bakterian ətlik, dromoder isə südlük cins sayılır.
Davamı →

Bayquş

Bayquş insanların pis münasibət bəslədiyi uçan canlılardan birincisidir. Bunun əsas səbəbi onun uğursuzluq əlaməti hesab edilməsi və xarabalıqlarda yuva qurmasından irəli gəlir. Əsrlər boyu xalq inanclarında bayquşun ulaması həmişə pis tərəfə yozulub. Bəzən onu hətta ölüm quşu da adlandırırlar. Bayquşa əsasən Afrika və Asiya ölkələrində, müsəlman aləmində mənfi münasibət bəslənilir.
Davamı →

Həşəratlardakı üstün üçma sistemləri

Canlılardakı bir çox möcüzəvi xüsusiyyət dövrümüzdə Allahın bəşəriyyətə bəxş etdiyi bilik və texnologiya ilə tədqiq olunmasına baxmayaraq, hələ də tam aşkar edilməmişdir. Allahın yaratdığı hər şeydə olduğu kimi, milçəyin bədənində də imanlı insanın Allaha olan dərin sevgisini və bağlılığını artıran üstün elm vardır. Elm adamlarının milçəklərin və kiçik həşəratların uçma sistemləri üzərində apardığı araşdırmaların bir qismi aşağıda verilmişdir. Bu araşdırmaiardan belə nəticə çıxır ki, Allahdan başqa heç bir varlıq və ya güc bir milçək belə yarada bilməz.
Davamı →

Canavar

Canavar- canlı təbiətin bir hissəsi olub, ağıllı və cəsarətli yırtıcı heyvandır. Bir çox əsatirlərdə onun faydalı və ziyankar olduğu göstərilir.
Hələ min illər bundan əvvəl insanlar əkinçilik və heyvandarlıqla məşğul olmamışdan qabaqcanavarla yaxın əlaqədə olmuşlar.
Amerika alimi D. Miç qeyd edir ki, canavar olan ərazidə sığınlar əkiz doğur. Canavar olan qoruqlarda dırnaqlı heyvanlar sürətlə çoxalır. Bəzən çobanlar sürüdə xəstəliklərin baş verməsini canavarda görürlər. Lakin bu fikir düzgün sayılmır.
Canavar ən təkmilləşmiş yırtıcıdır. O, maşından, silahlı adamdan və s. asanlıqla qoruna və gizlənə bilir. Bəzən yaxınlıqda olan sürünün hesabına qidalandıqdan sonra daha ona yaxın gəlmir.
Davamı →
Top