Heyvanlar aləmi kateqoriyası üzrə məqalələr

Vəhşi heyvanların yaşamaq üçün ən çox ehtiyac hiss etdikləri şey qaçmaqdır. Bu, bəzən onlara ovçularından xilas olmaq,
bəzən də ovlarını əldə etmək üçün lazımdır. Ancaq hər iki halda məqsəq eynidir: yaşamaq. Elə isə dünyanın ən sürətli heyvanları
hansılardır? Aşağıda onlardan bir neçəsini sizə təqdim edirəm...

1. GepardPişik ailəsinin bir üzvü olan gepard dünyanın ən sürətli məməli heyvanı kimi ilk yeri tutur. Çünki gepardların sürəti nə az,
nə çox, düz 120 kilometrə çata bilir. Ən qəribə məqam isə onun bu sürətə 3 saniyədə çatmasıdır.

Yaz gecələrinin qaranlığında otların arasında və ya havada uçarkən parıldayan, yanıb sönərək sarı-yaşıl işıq verən bir böcəyi görmüsünüz. Yanına yaxınlaşıldığında işığını söndürən, gecə qaranlığında izini itirən bu böcəyin adı işıldaquşdur. Əslində bu böcəyin verdiyi işığın odla da, istiliklə də bir əlaqəsi yoxdur. Bunun elmi adı 'soyuq işıqdır ki günümüzün texnologiyası bu işığı hələ süni olaraq yaratmağı bacara bilməmişdir.

Bəlkədə onları dünyanın en qəribə heyvanı saymaq olar. Zürafələr haqqında çoxlu məlumatlar olsada onlar haqqında tam dəqiq məlumat almaq çətindir. Onlar haqqında ən çox bilinən xüsusiyyətlər verilşişdir. Qeyd etmək yerinə düşər ki, zürafələrin olduqca heyrətamiz xüsusiyyətləri var. Bunlardan biri o qədər uzun olan boyunlarının digər bütün məməlilər kimi sadəcə 7 fəqərə vasitəsilə daşına bilməsidir. Heyrətamiz digər bir xüsusiyyətləri də vücudlarının uzun boyunlarının üzərində olan beyinlərinə qan çatdırmada çətinlik çəkməmələridir. Bir az düşünüldüyü zaman o qədər uzağa qanın verilməsinin nə dərəcədə çətin olduğunu görə bilərik. Ancaq zürafələr bu mövzuda çox çətinlik çəkmirlər, çünki ürəkləri qanı lazım olduğu qədər uzağa apara bilən xüsusiyyətlərə sahibdir. Bu da onların rahat yaşayışlarını davam etdirə bilmələrinə imkan yaradır.

Belə bir sual ortaya çıxır. Görəsən sizin 450-500 sayda yumurtanız olsa və bunları bayırda bütün təhlükələrə mühafizə etmək lazım gəlsə nə edər bilərdiniz? Onların külək kimi təbii şəraitin təsiri ilə açılıb dağılmalarının və korlanmamasının qarşısını ala bilən bir tədbir görməyiniz şübhəsiz ki, ən ağıllı olandır. Dünyada bir dəfəyə ən çox yumurta qoyan canlılardan biri olan ipəkqurdu (450-500), yumurtalarını qorumaq üçün çox ağıllı üsuldan istifadə edir: Yumurtaları ifraz etdikləri yapışqan maddə ilə (iplə) bir-birinə bağlayaraq ətrafa dağılmalarına mane olur.Yumurtadan çıxan tırtıllar ilk iş olaraq özlərinə münasib budaq tapır və daha sonra da eyni iplə oraya bağlanırlar.

Bəlkə hələdə çoxlarına məlum olmayan bu nəsil artıq nəsli kəsilmişdir. Təkamülçülərin müqayisəli iddiasına görə Australopithecuslar əslində elə indiki insanların ən ibtidai əcdadlarıdır. Bunlar üz və kəllə quruluşları bugünkü meymunlara bənzəyən, beyin həcmi müasir meymunlarınkından daha kiçik olan qədim növdür. Ancaq təkamülçülərin iddialarına görə bu varlıqların insanların əcdadı olmasını təmin edən çox mühüm xüsusiyyətləri aşkar olunmuşdur: iki ayaqlı olmaları.  Meymunlarla insanların hərəkət forması tamamilə fərqlənir. İnsanlar həqiqi mənada iki ayaqları ilə dik hərəkət edən yeganə canlılardır. Digər bəzi heyvanlar isə iki ayaqlı olaraq məhdud hərəkət qabiliyyətinə malikdirlər və nəticədə əyrı onurğaya malikdirlər.

Məməlilərin mənşəyi məsələsində mühüm yer tutan başlıq uzun zamandan bər təkamülçü mənbələri baş tacına çevirdikləri «atın təkamülü» əfsanəsidir. Bu, bir əfsanədir, çünki elmi kəşflərə deyil, təxəyyül gücünə əsaslanır. «Atın təkamülü»nü xarakterizə etdiyi iddia edilən sxemlər yaxın dövrə qədər təkamül nəzəriyyəsinə dəlil kimi göstərilən fosil sıralamalarının ən başında gəlirdi. Lakin bu gün bir çox təkamülçü atın təkamülü ssenarisinin əsassızlığını açıq şəkildə qəbul edir.

Yüz illərdir insanları bir məsələ düşündürür:nə üçün arı öz şanını yalnız düzgün altıbucaqlı şəklində qurur?Əgər arılar şanı kvadrat şəklində qursa idilər,məsrəf çox olardı.Çünki kvadratın perimetr sahəsi onunla eyni olan çevrənin uzunluğundan çoxdur.Yox,əgər arılar şanı çevrə şəklində qursa idilər,sərhədləri qısa olsa da,çevrələr arasında qalan boşluqlar hesabına yenə də çox mum sərf olunardı.Riyaziyyatçılar uzun müddət bu məsələnin həllini tapmağa çalışdılar.Onlar aralarında boşluq olmayan və tərəflərinin uzunluğu ən qızsa olan (başqa sözlə,ən az mum sərf olunan) bir həndəsi fiqur tapmalı idilər.İlk baxışda bu şərtləri üçbucaqlar,kvadratlar və düzgün altıbucaqlar ödəyirdi.

İnsanlar canavarlar haqqında nə bilir? Hər kəs onları qəddar, xain, təhlükəli, məkrli bilir və fikirləşir ki, onları məhv eləmək lazımdır. Bunu onları tanımayanlar belə düşünür. Əslində canavarlar çox nadir hallarda insanlara hücum edirlər. Onlar yalnız ac qalmamaq üçün ov edirlər və qətiyyən insanlarla işləri yoxdur. Təklif edirəm ki, canavarların bu zəngin və əslində məsum olan dünyasına birgə səyahət edək.