infeksion xəstəliklər kateqoriyası üzrə məqalələr

Zökəm — burunun selikli qişasının iltihabıdır. Zökəm istənilən soyuqdəymə xəstəliklərini, əksər uşaq infeksion xəstəliklərini müşayiət edir. Bu xəstəliklər əksər hallarda elə zökəmlə də başlayırlar.

Deməli, müalicəni vaxtında başlasaq, xəstəlik çox da ağırlaşmaz.
Çox vaxt zökəm ayaqların-pəncələrin soyuması zamanı başlayır. Buna görə də əgər uşağın ayaqları islanıbsa və ya donubsa, evə gələn kimi, onun ayaqlarını isti vanna və ya xardal vannasına qoyun.

Gecə uşağa içinə xardal tozu səpilmiş corablar geyindirin, bal əlavə edilmiş isti süd içizdirin, S vitamini verin. Vaxtında yerinə yetirilən bütün bu tədbirlər uşaqda başlana bilən zökəm və onunla bərabər kəskin respirator xəstəliklər (KRX) və digər narahatlıqların qarşısını ala bilər.

Məxmərək — kəskin infeksion virus xəstəliyidir. İnfeksiya hava-damcı yolu ilə (xəstə asqırarkən, öskürərkən) digər insanlara keçir.

Xəstəliyin əvvəlində uşağın hərarəti bir qədər qalxır, ümumi zəiflik, bəzən burun tənəffüsünün çətinləşməsi, zökəm, öskürək əmələ gəlir, ənsə və arxa boyun limfa vəziləri böyüyür.

Daha sonra, əvvəlcə sifətdə, sonrakı bir neçə saat ərzində isə bütün bədənə yayılan qırmızımtıl ləkələr (ölçüləri 5-10 mm olan) şəklində səpgilər əmələ gəlir. 2-3 gündən sonra səpgilər özlərindən sonra heç bir iz (piqmentasiya, qabıqvermə və s.) qoymadan yox olurlar.

Təbii çiçək. Təbii çiçəyin klinik gedişini bir sıra dövrlərə bölmək olar. İnkubasion dövr orta hesabla 9 gündən 14 günə qədər davam edir. Prodromal dövr 3-4 gün davam edir və temperaturun qəflətən yüksəlməsi, bel nahiyəsində ağrılarla, mialgiya, başağrısı, tez-tez qusma ilə xarakterizə olunur. 2 — 3 gün ərzində xəstələrdə qızılca və ya skarlatina səpgilərinə bənzər səpgilər meydana çıxır. Prodromal dövrün axırına yaxın temperatur düşür. Bu zaman dəri üzərində və selikli qişalarda çiçək səpgiləri görünür.

Su çiçəyi xəstəliyini herpetik viruslardan biri törədir. 
Xəstəliyin baş verməsi ehtimalı çox yüksəkdir. Praktik olaraq bütün insanlar uşaqlıqda bu infeksiyaya yoluxurlar. Xəstəlikdən sonra yaranan immunitet çox yüksək olur və təkrar xəstələnmə halı olmur.

Xəstəliyin əvvəlində uşağın hərarəti qalxır, onun ümumi halı, iştahası və yuxusu pozulur. Sonra səpgi əmələ gəlir. Səpgi ilk əvvəl xırda qırmızı ləkə şəklində olur. Bir neçə saatdan sonra ləkə qabarcığa çevrilir. Qabarcıqlar 1-2 gündən sonra açılır və onların yerində qartmaq əmələ gəlir. Suçiçəyi qabarcıqları nəinki dərinin müxtəlif yerlərində, başın tüklü hissəsində, cinsi orqanlarda, həmçinin ağız və daxili orqanların selikli qişasında da əmələ gəlirlər.

Zoonozlar heyvanlardan insanlara keçən xəstəliklərdir. Zoonozlar — (yunanca zōon — heyvan, canlı varlıq və nósos — xəstəlik) təkamül prosesində heyvanların müəyyən növündə parazitlik etməyə uyğunlaşan törədicilərin əmələ gətirdiyi yoluxucu xəstəliklərdir.

Qərb mütəxəssislərinin son tədqiqatlarda  gəldiyi ümumi qənaətə görə qonoreya kifayət qədər cavanlaşan bir xəstəlik halını almışdır.Avropanın bir nömrəli ölkəsi olan Böyük Britaniyada bu son bir  ildə 25% qədər artmışdır.Daha çox homoseksuallar arasında yayılan bu xəstəlikdən  21 minə yaxın britaniyalı əziyyət çəkir.

Dodaq uçuğu olaraq adlandırdığımız Herpes xəstəliyi məhz çoxlarımızda ilk növbədə qaşınma ilə səpki şəklində müşahidə olunan xoşagəlməz və kifayətqədər narahatedici bir virus xəstəliyidir.Onu  Herpes Simplex kimi adlandırılan və immunitetin zəiflədiyi dönəmlərdə dodaq,ağız və burunun selikli qişalarına hücum edən viruslar törədirlər.Bu viruslar immunoloji nöqteyi nəzərindən məhz çiçək və kəmərləyici dəmrov törədən viruslar ilə bir qrupa daxil edilir.Onun aktivləşməsini asanlıqla sadalanan nahiyələrdə pullanma,səpki və qaşınma ilə təyin etmək mümkündür.Tezliklə seroz maye ilə dolu olan məxsusi ağrıverici və qaşındırıcı pulcuqlar  əmələ gəlir ki,məişətdə buna uçuq deyilir.Təxminən 3-6 gün ərzinə onlar eroziya ilə nəticələnəcək şəkildə çatlayır və getdikcə sağalma müşahidə olunur.Təqribən bir həftə sonra  həmin eroziyalaşmış çatlardan tamamilə əsər əlamət qalmır.Buna baxmayaraq bir çox hallarda isə herpes məhz ümumi narahatlıq və temperatura ilə də müşahidə olunur.Bəzi hallarda isə kompensator reaksiya kimi limfa düyünlərinin də böyüməsi müşahidə olunur.

Alimlərin son tədqiqatlarına əsasən müəyyən olunmuşdur ki,vaksinasiya 2 və daha aşağı yaş uşaqlarda aparılarsa onları ən azı 10 ilə qədər qorumaq xüsusiyyətinə malikdir.Ümumdünya səhiyyə təşkilatından verilən son açıqlamaya görə hər il bütün dünya üzrə 1,4 mln hepatit A ilə yoluxan xəstələr rəsmi şəkildə qeydiyyatdan keçirlər.Xəstələnənlərin say çoxluğu isə öz sanitar-epidemioloji vəziyyəti ilə kifayət qədər bərbad hesab oluna biləcək regionlarda qeydə alınır,harada ki,xəstəlik yoluxmuş qida və su ilə ötürülür.

OraQucik adlandırılan test ağız suyundan istifadə edilməklə 20-40 dəqiqə ərzində sizin bu virusa yoluxmağınızı aşkarlaya biləcək.Ölkəsində 1,2 milyon insanın bu virusun daşıyıcısı olduğunu,ancaq heç onların 20 faizinin belə bundan xəbərdar olmadıqlarını bildirən ABŞ mütəxəssiləri bu testin asan əldə olunan olacağını bildirirlər.

Alimlər müəyyənləşdirmişlər ki,polietilen və azotun sintetik məhsulları olan polietlileniminlər virus əleyhinə vaksinlərin o cümlədən qrip,herpes və  İİV əleyhinə peyvəndlərin təsirini artırır.Uzun illər bu iş üzərində tədqiqat aparan mütəxəssislərin PEE seçməsi isə təsadüfi deyil.Beləki onlar diqqət etmişlər ki,gen terapiyası ilə məşğul olan mütəxəssislər məhz yüksək seçicilik xüsusiyyəti olan bu maddələrin təsirlərindən “faydalanırlar”.