Fiqh (şəriət) kateqoriyası üzrə məqalələr

Məsələ 1933: Zəkat səkkiz yerdə xərclənir;

1. Fəqir; özünün və ailəsinin bir illik xərcinə sahib olmayan şəxsə deyilir. Sənəti, mülkü və ya sərmayəsi olub, onlarla bir illik xərcini ödəyən şəxs fəqir deyildir.
2. Miskin; fəqirdən daha çətin bir halda olan fəqirə deyilir.
3. İmamın ya onun naibi tərəfindən zəkatları toplamaq, qorumaq, toplananların hesabını aparmaq və onları İmama (ə.s), naibinə və ya fəqirlərə yetişdirməklə məmur edilmiş şəxs.
4. Zəkat verildiyi təqdirdə, İslama meyl edən və ya döyüşdə və digər işlərdə müsəlmanlara yardım edən kafirlər. Həmçinin, Rəsulullahın (s.ə.v.) gətirdiyi şəriətin bəzisinə imkanları zəif olan müsəlmanlar, onlara zəkat vermək imanlarının güclənməsinə yol açarsa, vermək olar. Yaxud Həzrət Əmirəl-Möminin Əli (ə.s.) vilayətinə inamı olmayan müsəlmanlara zəkat vermək, onların vilayətə inanmağa rəğbətlərini artırıb inamlarına səbəb olarsa, zəkat vermək olar.

QIZILIN NİSABI
Məsələ 1904: Qızılın nisabı ikidir. Birinci nisabı 20 şəri misqaldır ki, hər misqal 18 noxuddur. Qızıl 20 şəri misqala normal 15 misqala yetişərsə, deyilən başqa şərtlərə də sahib olarsa, insan onun 40/1-i ki, 9 noxud edər, zəkat olaraq verməlidir. Əgər bu miqdara yetişməzsə, onun zəkatı vacib deyildir. Qızılın ikinci nisabı, dörd şəri misqal — normal 5 misqaldır. Yəni əgər üç normal misqal, 15 normal misqala əlavə olarsa, 18 misqalın hamısı gərək 40/1 qərarı ilə zəkatı verilsin. Əgər üç misqaldan az artırsa, fəqət on beş misqalın zəkatı verilir, o artığın zəkatı yoxdur. Həmçinin əgər hər nə qədər artarsa, hökm eynidir, yəni 3 misqal əlavə olunursa, onların hamısının zəkatı verilir. Əgər az əlavə edilirsə, əlavə edilən miqdarın zəkatı yoxdur.

Məsələ 1861: Aşağıda saydan bu bir neçə şeyin zəkatı vacibdir:

1. Buğda
2. Arpa
3. Xurma
4. Kişmiş
5. Qızıl
6. Gümüş
7. Dəvə
8. İnək
9. Qoyun
10. Lazım ehtiyata əsasən ticarət malı (sərmayə)

Məsələ 1843: Xüms iki hissəyə bölünməlidir: onun yarısı seyidlərin hissidir. Belə ki, xüms fəqir, yetim və ya səfərdə möhtac qalmış seyidlərə verilməlidir. Onun digər yarısı İmamın (ə.s.) payıdır ki, onu bu zamanda gərək camiüş-şərait müctəhidə versinlər ya da onun icazə verdiyi bir yerdə xərclənməlidir. Lazım ehtiyat odur ki, o müctəhid, ümumi cəhətləri bilən ələm müctəhid olmalıdır.
Məsələ 1844: Xüms verilən yetim seyid, gərək fəqir olsun. Lakin səfərdə çətinliyə düşmüş seyidə, vətənində fəqir olmasa da, xüms vermək olar.

Məsələ 1760: Yeddi şeydə xüms vacib olur:

1. Qazanc.
2. Mədən.
3. Xəzinə.
4. Harama qarışmış halal mal.
5. Dənizə baş vurmaqla əldə olan cəvahirat.
6. Döyüş qəniməti.
7. Məşhura əsasən, zimmi kafirin müsəlmanlardan satın aldığı yer; bunlarla bağlı olan hökmlər qarşıda genişcə açıqlanacaqdır.

Məsələ 1723: Səfərdə dörd rükətli namazları iki rükət qılmalı olan müsafir gərək oruc tutmasın. Namazın tamam müsafir, peşəsi səfər olan ya səfəri olan şəxs kimi gərək səfərdə oruc tutsun.
Məsələ 1724: Ramazan ayında səfərə çıxmağın eybi yoxdur, amma bu orucdan boyun qaçırtmaq üçün olsa, məkruhdur və həmçinin mütləq səfər Ramazan ayının 24-cü günündən qabaq mümkündür. Həcc, ümrə və digər zəruriyyət səbəbindən olan səfərlər istisnadır.

Məsələ 1500: Göstərişi sonra deyiləcək Ayət namazı üç şeyin vasitəsilə vacib olar.

1. Günəşin tutulması;
2. Qismən tutulsa və ondan heç kim qorxmasa da, ayın tutulması.
3. Vacib ehtiyata əsasən əgər bir kəs qorxmasa da, zəlzələ zamanı. Amma göy gurultusu və ildırım, qara, qırmızı, küləklər və s. səma hadisələri baş versə, dənizin suyu çəkilsə, dağlar uçmağa başlasa və bu, camaatın çoxunun qorxmasına səbəb olsa, müstəhəbb ehtiyata əsasən, ayət namazı tərk olunmamalıdır.

Məsələ 1469: İmama iqtida etmək istəyən şəxs, niyyət etdiyi zaman imamını təyin etməlidir. Amma onun adını bilməsi lazım deyildir. Əgər «hazırkı imama iqtida edirəm» deyə niyyət edərsə, namazı səhihdir.
Məsələ 1470: Məmum gərək Həmd və surədən başqa namazın bütün şeylərini özü oxusun. Amma əgər məmumun birinci ya ikinci rükəti, imamın üçüncü və ya dördüncü rükəti olursa, gərək Həmd və surəni oxusun.
Məsələ 1471: Əgər məmum sübh, şam və xiftən namazının birinci və ikinci rükətində imamın Həmd və surəsinin səsini eşitsə, kəlmələri ayırd edə bilməsə də, gərək Həmd və surəni oxumasın. Əgər imamın səsini eşitməsə, müstəhəbbdir ki, Həmd və surəni oxusun, amma gərək yavaşdan oxusun, əgər səhvən ucadan oxusa, eybi yoxdur.

Məsələ 1399: Əgər ata öz namazını qılmamış olsa, bunu Allahın əmrinə itaətsizlik deyil, qəza edə biləcək halda imişsə, onun ölümündən sonra böyük oğul vacib ehtiyata əsasən bunları yerinə yetirməli və ya onun üçün əcir tutmalıdır. Ananın namazlarının qəzasını yerinə yetirmək və ya əcir tutmaq daha yaxşı olduğuna baxmayaraq ona vacib deyildir.
Məsələ 1400: Əgər böyük oğul, atasının namazının qəzaya qalıb-qalmadığından şəkk edərsə, onun boynuna vacib deyildir.
Məsələ 1401: Əgər böyük oğul atasının qəza namazları olduğunu bilib. Onları yerinə yetirib-yetirmədiyindən şəkk edərsə, vacib ehtiyata əsasən onları qəza etməlidir.

1. Özü ölmüş heyvan (meytə)
“Meytə”dən məqsəd insanlar tərəfindən yıxılıb kəsilmiş və öldürülmüş olmayıb müdaxiləsiz ölən heyvandır.
2. Axmış qan
Heyvan şəriət yolu ilə kəsiləndə onun bədənindəki qanın əksər hissəsi çölə axıdılır və çox cüzi bir hissəsi isə incə damarlarda qalır. Məhz, bu çölə axıdılan qanı yemək-içmək haramdır. Incə damarlarda, dalaq, ciyər kimi bədən üzvlərində qalan qan isə axmış sayılmadığına görə ət və ciyər- miyər ilə birgə yeyilir.