Dietologiya kateqoriyası üzrə məqalələr

Hazırda artıq çəki problemi az qala bütün xəstəliklərin təkanverici səbəbi kimi həkimlər tərəfindən müəyyənləşdirilməkdədir. Bədən çəkisi normadan daha artıq olan insanlarda ürək-damar xəstəlikləri, endokrin xəstəliklər, mədə-bağırsaq traktının bir çox patologiyalarının yaranması adi hal alıb. Bədən çəkisinin normadan artıq olmasına təsir göstərən və əsas şərait yaradan amillərdən biri kimi fiziki aktivliyin azalmasını göstərsələr də, başlıca problem düzgün və vaxtında olmayan qidalanmadır. Bura həm həddindən artıq yağlı və karbohidratlarla zəngin olan qidaların qəbulu və eləcə də günün hansı saatlarında qidalanmaq daxil edilir.

Son illərdə bitki çayları ilə müalicə dünyada xeyli genişlənib. Məlumdur ki, bu gün dünya aclıqdan daha çox, toxluqdan əziyyət çəkir. Bu gün ABŞ-da hər dörd adamdan biri köklükdən əziyyət çəkir və yeməkdən üç dəfə çox arıqlamaq üçün pul xərcləyir. Bu gün dünyanın bir tərəfi aclıq içində qıvrılarkən, 1 saniyədə 5 körpə acından ölərkən, dünyanın başqa yerlərində, əsrlər boyunca istismarla, işğalla məşğul olmuş ölkələrdə köklük ən böyük bəlalardan biri kimi cəmiyyətin qarşısında dayanır. Birinin aclığı o birinin ifrat köklüyünə çevrilir və hər iki tərəf də əziyyət çəkir, biri yoxluqdan, biri çoxluqdan. Alimlər yazırlar ki, kökəlməyə qarşı sərt müdaxilə, yəni cərrahi əməliyyat və ya bu cür yanaşmalar həmişə müsbət effekt vermir, fəsadlarla nəticələnir. Onu da vurğulayırlar ki, insan tədricən, özü də təbii yolla arıqlamağa çalışmalıdır. Bu üsulların ən effektli sayılanlarından biri bitki çayları ilə arıqlamaqdır.

Portağalın xeyri
Payız qış fəslinin ən gözəl meyvələrindən biridir. C vitamini ilə bol olan meyvə qrip xəstəliyinin müalicəsində əvəzedilməz rola malikdir. Tərkibi B vitamini, kalsium, maqnezium ilə zəngindir.
Soyuqdəyməyə və qripə yardım edir.
Öskürəyi azaldır.
Ürək xəstəliklərindən və iflicdən qoruyur.
Bədənin əzik və göyərmiş yerlərinin daha tez sağalmasına kömək edir.
Mədə xərçənginin qarşısını alma təsiri var.
Təzyiqi normallaşdırır.
İçindəki minerallar cildin quruyub, qırışmasının qarşısını alır.
Qaraciyərin davamlı və düzgün işləməsini tənzimləyir.
Həzmi asanlaşdırır.

Yumurta güc, enerji və protein mənbəyidir
Tədqiqatlar zamanı məlum olub ki, yumurta proteinlə ən zəngin olan qida məhsuludur. Yumurta insan vücudundakı əzələləri möhkəmlədir və enerji ilə təmin edir.

Qurudulmuş meyvə vitamin mənbəyidir
Əncir, qaysı, tut və üzüm kimi qurudulmuş meyvələrdə A vitamini daha çox olur. İnkişaf etməkdə olan uşaq və yeniyetmələrin qurudulmuş meyvələrdən istifadə etmələri məsləhətdir. Bu meyvələr sinir sistemini gücləndirir, zehni inkişafa müsbət təsir göstərir, dəmirlə zəngin olduğu üçün orqanizmin müqavimətini artırır. Meyvələri təmiz və quru şəraitdə qurutduqda tərkibindəki su 80-90 faizdən 10 faizə düşür. Bu sırada vitamin və minerallar çoxalır.

Çoxları arıqlamaq istəyir,xüsusən də gözəl görünmək istəyən qadınlar.Amma arıqlamaq üçün çoxları nə lazım olduğunu bilmir.Kimisi yalnız ac qalmaqla, ya da güclü idmanla məşğul olmaqla problemin öhdəsindən gələcəyini düşünür. Təbii ki, bəzən birdən-birə arıqlayandan sonra yarana biləcək dəri sallanmasını, selüliti nəzərə almırlar. Bu problemlərlə qarşılaşmamaq üçün idman və pəhrizdən eyni vaxtda istifadə etmək məsləhət görülür.
Ekspert diyetoloq M. Turgay Kosa, köklüyün mütləq müalicə edilməsi lazım olan bir sağlamlıq problemi olduğunu müdafiə edir.

1. Qərar vermək — "İnanmaq, bacarmanın yarısıdır" deyirlər. Adam zəifləyənlərdən heç bir əskiyinin olmadığını, əksinə çoxluğunun olduğunu düşünməli, bu çoxluqlardan da xilas olmaq adına qəti qərar verərək zəifləmə müddətini başlamalıdır.
2. İdarədən keçmək — endokrinoloq və ya terapiya eksperti idarəsindən keçən fərd, analizlərini etdirər və diyetoloq tərəfindən "şəxsə özəl " olaraq hazırlanan bəslənmə modeli ilə pəhriz müalicəsinə keçər.

Yay aylarında insanlar xarici görünüşlərinə xüsusilə diqqət yetirirlər. Qışda topladığı ağır çəkilər hən xanımları, həm də kişiləri narahat etməyə başlayır. Bu sahədəki reseptlər həm kişilərə, həm də xanımlara uyğun gəlir. Sadəcə kişilərin və qadınların arıqlaması üçün mövcud olan prosedurlar, idman oyunları fərqlidir. Məsələn, bu prosedurlardan bir neçəsi ilə tanış olun: 
— Arıqlamazdan əvvəl ilkin görkəmli şəkillərini fərqləndirmək üçün şəbəkəyə yerləşdir. Artıq heç nə əlavə eləmək və ya uydurmaq lazım deyil. Bu şəkillərdə sallanan buxaq və kök qarını görüb özün bir nəticə çıxara biləcəksən. 
— Bu işdə dost-tanışla mübahisə də xeyir gətirə bilər. Hətta kim tez arıqlaya bilərsə, mərcə də girə bilər. Şərti udana mükafat da təyin edə bilərsiz. Bu da sizin xeyrinizə işləyə bilər.
— İştahanızı cilovlayın. Yeməyə acgözlüklə yanaşmayın. Çalışın hər bir qidanı həzm etməzdən əvvəl yaxşıca çeynəyəsiniz. Bunu mütəxəssislər belə məsləhət görür.

Xanimlarımız arıqlamaq üçün müxtəlif yollara əl atırlar. Təqdim edəcəyim pəhrizə əməl edə bilsəniz rahat 5-6 kilo ariqlayarsiniz.

Birinci gun
3 ədəd suda bişmiş kartof

Ikinci gün
3 ədəd suda bişmiş yumurta

üçüncü gün
yarm kilo suda bişmiş yağsiz et

dördüncü gün
2 kiloya qədər alma

Beşinci gün
2 stəkan düyünü bişirmemişden əvvəl suya qoyub suyunu hər 20 dəqiqədən bir 2-3 defe dəyişmək sonra aş demleyen kimi deme qoymaq

Altinci gün
2 kiloya qədər bişməmiş yerkökü yemək

Yeddinci gün
2 litrə yaxin qatiq içmək

Qeyd: Bu pəhrizə əməl edən zaman gün ərzində başqa heç nə yemək olmaz. çay yerinə yaşil çay içmək olar. Su əvəzinə də qaynar yox isti su içmək olar. Bir də pəhrizin günlərinin yerini dəyişmək olmaz.

Əgər bütün səylərinizə baxmayaraq arıqlaya bilmirsinizsə, deməli hardasa səhv buraxırsınız. Aşağıda bu səhvlərdən 10 ən əsası haqqında qeyd edilir.

1. .......
2. Arıqlayanın psixologiyası. Əgər siz sizə uyğun olmayan sərt pəhrizdəsiniz isə, istər istəməz yemək haqqında xəyallar qurmağa başlayacaqsız. Hər kəsə məlum olduğu kimi də “olmaz” həmişə daha şirin olur. Bir gün psixikanız əzablara dözməyəcək və siz soyuducunu boşaldacaqsınız. Bundan qaçmaq üçün sağlam pəhriz saxlamaq məsləhət görülür.
3. Yeni qəribə – qəribə pəhrizlərlə maraqlanmaq. Məsələn, zülal pəhrizi, kofe pəhrizi, meyvələrin rənginə uyğun pəhriz və sair. Belə pəhrizlər elmi əsasa malik deyillər, bunların verdiyi effekt qısamüddətli olur. Buna “bonus” olaraq zəiflik, əsəbilik, mədə – bağırsaq pozğunluğu və bir çox xəstəliklər. İnsan orqanizminə həm zülal, həm vitamin, həm minerallar lazımdır. Orqanizmi bunlardan uzaq tutsaz xəstələnməniz labüddür.

Fəallığın azalması, mürgülü vəziyyət, əzginlik, daima nəsə şirin bir şey yemək və yaxud, isti vanna qəbul etmək istəyi… Bütün bunlar bioloji yaşam dövründə payız-qış simptomlarıdır. Dietoloqlar sözügedəm vəziyyəti  təbii hesab edirlər.  Onların sözlərinə görə soyuqların düşməsi, günlərin qısalması, ultra bənövşəyi şüaların miqdarının azalması maddələr mübadiləsini zəiflədir. Nəticədə pozitiv ovqata müsbət təsir edən serotonin harmonunun ifrazını zəiflədir.  Məhz buna görədir ki, ümumi fəallığın və iş qabiliyyətinin səviyyəsinin azalması təcüblü syılmır.

Adətən hamilə qadının çox yeməyinə təbii baxırlar, deyirlər axı ikicanlıdır, iki nəfərin yerinə də yeməlidir. Qətiyyən belə deyil!!! Ələlxüsus da hamilə qadının öz çəkisi normadan artıqdırsa. «Hamiləyə iki nəfərlik yemək təklifi mərdimazarlıqdır» — amerikalı həkimlər xəbərdarlıq edirlər.
«Mayami Herald» qəzetində Brendan Doyle bu barədə yazır.
Ekspertlər narahatdır ki, hamilələr arasında yuxarı çəkililərin sayı əməlli-başlı artmaqdadır. Artıq çəki qeysəriyyə kəsiklərinin sayını artırır, üstəlik, çox vaxt hamilənin «qazandığı» çəki doğuşdan sonra da qalır. Artıq çəki yarımçıq doğuşları da sürətləndirir, azçəkili, yaxud da əksinə, normadan kök uşaqların doğulmasına yol açır.