Xarici ölkələrin maliyyə-kredit sistemi kateqoriyası üzrə məqalələr

9.3.1. AB-nin büdcəsi

Avropa Birliyinin büdcəsi AB-yə üzv ölkələrin pul vəsaitlərinin dövlətlərarası mərkəzləşmiş fondunu ifadə edir və əsas maliyyə planı formasında çıxış edir. Bu plana uyğun olaraq Avropa Birliyinin vəsaitlərinin səfərbər edilməsi və xərclənməsi baş verir.

Davamı →

Birja terminləri

Çox adam işgüzar xəbərlərdə edilən qeydləri biznes dilini bilmədikləri üçün başa düşmürlər. Öküz? Ayı? Dəvəquşu?!  Bütün bu heyvanxananın pula nə aidiyyatı var?  Bununla belə, onlar üçün yaxşı xəbərlər də var: Uoll-stritin söz ehtiyatı ancaq seçmə maliyyə kollecləri məzunlarının ixtiyarında deyil.   Təəccüblüdür, lakin bu faktdır: bu dildə başa düşülməyən və sirli olan heç nə yoxdur. Bundan başqa, investbankirlər və brokerlərın hər biri uşaq bağçasından bildikləri sözlərdən tez-tez istifadə edirlər. Beləliklə, Uoll-stritin “mal-qara damında” istifadə olunan anlayışlar bunlardır.  Onları öyrənmək heç bir əziyyət tələb etmir.

Davamı →

Forex (Foreks) valyuta bazarı haqqında

Foreks bazarında azartlı oyunlar şəxsi maliyyə risklərini əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Onun ümumiyyətlə, investisiya prosesi ilə və o cümlədən fond bazarı ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. “Foreksçilərin” hakim tezisləri bunlardır: valyuta alverində hər kəs qazana bilər; daim dəyişən valyuta məzənnəsi hesabına gəlir əldə etmək olar. Mühüm əfsanələr dünya kimi qocamandır, lakin camaatı valeh etməkdə davam edirlər. Bu səbəbdən, Foreks haqqında müəyyən həcmdə məlumatlı olmaq faydalı olar.


Bunun üçün kitablar buraxılır, şayiələr yayılır, müvəffəqiyyətli olanların adları nümunə kimi deyilir və bəxtınızı sınamaq təklif edilir. Nəticədə sadəlövh vətəndaşlar investisiyalarla məşğul olmağı oyun oynamaqla qarışıq salırlar. Onun əsl siması vətəndaşlar üçün çəkilən gözəl şəkildən çox fərqlənir. “Foreksçılər” öz bizneslərinin əfsanələrlə əvəz edərək bizneslərinin real təfsilatını az açıqlayırlar.

Davamı →

6.2.2. Kanada bankı

Ölkənin mərkəzi bankı – Kanada bankı səhmdar müəssisə kimi 1934-cü ildə təsis edilmişdir. Onun səhm­lərinin sahib­ləri kommersiya bankları, onların qulluqçuları və xaricilər ola bilməzdi. Kanada Bankı 1935-ci ildə martın 11-də fəaliyyət göstərməyə başladı. Mərkəzi bank 1938-ci ildə şəx­si sahibkarların səhmlərinin hökumət tərəfindən alınması yolu ilə milliləşdirilmişdir. Kanada Bankı öz fəaliyyətinə görə par­lament qarşısında məsuliyyət daşıyır və yerinə yetirilən iş ba­rədə ona vaxtaşırı hesabat verir. Bundan başqa, mərkəzi bank hökumətin maliyyə agenti olur. Maliyyə nazirinin müa­v­ininin daxil olduğu Direktorlar şurasını hökumət təyin edir.

Davamı →

4.2.3. Fransanın kredit-maliyyə sistemi

Fransanın kredit-maliyyə sisteminin fəaliyyəti 1984-cü ilin qanunu ilə tənzimlənir. O, üç səviyyədən ibarətdir: mər­kəzi bank (Fransa Bankı); kommersiya bankları; ixtisaslaşmış kredit-maliy­yə müəssisələri; investisiya, ipo­teka, xarici ticarət bank­la­rı, sığorta və maliyyə şirkətləri, pensiya fond­ları və başqa­la­rı.
Bank müəssisələri. Onlar kapital qoyuluşlarının kredit­ləş­məsində və maliyyələşməsində ixitisaslaşırlar. Fran­sız bank­la­rının payına ümumi milli məhsulun 4%-i düşür. Bu isə təq­ri­bən nəqliyyat, energetika və ya kənd təsərrüfatı kimi sahələrin xüsusi çəkisinə uyğun gəlir. AFR-də olduğu kimi, Fransada da bankları universal və ixtisaslaşmış bank­lara ayırmaq olar.

Davamı →

6.1. Kanada iqtisadiyyatının müasir vəziyyəti

Son dövrlər  Kanada ABŞ-a, Yaponiyaya və AB ölkə­lərinə rəqabət təşkil edərək, dünya birliyindəki çə­kisini artırmışdır. Kanada federativ dövlətdir və onun tər­kibində 10 əyalət, 3 ərazi var. Ölkənin sahəsi 9976 min kvad­rat kilometr, əhalisi 25,7 milyon nəfərdir. Əhali əsa­sən ingilis əsilli kanada­lılardan (44%), fransız əsilli kana­dalılardan (28%) təşkil olunmuşdur. Yerli əhali hindular və eskimoslardır.

Davamı →

4.2.1. Fransada pul-kredit sisteminin təşəkkülü

Karolinqlərin islahatı nəticəsində qızıl solid gümüşün 1\20 funtuna  bərabər olan gümüş solidlə əvəz olun­du. Qızıl solid isə xaricilərdən cərimələrin alın­ması üçün istifadə olunurdu. Böyük Kralın islahatı yalnız əsas pulun – dinarinin çəkisinin artmasına gətirib çıxardı. O, nə pul kəsmə­nin mərkəzləşməsinə, nə də dövlət sikkələrinin sərbəst hərəkə­tinə nail ola bilmədi. Böyük Kralın ölümündən 50 il sonra impe­riya normanların hü­cumuna məruz qalaraq dağıldı. Lakin Böyük Kral isla­hatının bir tərəfi öz əhəmiyyətini uzun müddət saxladı – funt pul vahidi kimi işləməyə başladı. Ancaq o dövrdə vahid sikkə­xana­nın olması mümkün deyildi, çünki tex­nikanın o vaxtkı səviyyəsi ilə bütün dövlətin pul təminatını mərkəzləşdirilmiş şəkildə həyata keçirmək olmazdı.
Davamı →

4.1. Fransanın makroiqtisadi vəziyyəti

Fransız iqtisadiyyatı dünya təsərrüfatında aparıcı rollardan birini oynayır. UDM-in ölçüsünə görə Fransa dün­ya­da stabil şəkildə dördüncü yeri tutur (alıcılıq qabiliy­yəti pari­tetinin nəzərə alınması şərti ilə ÜDM-in hesablan­masında beşinci yeri tutur). Ərazisinə və əha­lisinin sayına görə Fransa Avro­panın ən iri dövlət­lə­rindəndir. Ölkənin sahəsi (metro­po­li­ya və Korsika) 551 min kv. km, əhalisi 58 milyon nəfərdir. Onla­­rın 95%-i fran­sızlar, qalanları breton­lar, basklar, katal­o­nlar, alman­lar, əlcəzairlilər, italyan­lar, portuqaliyalılar, türk­lər­dir.

Davamı →

6.2.1. Kanada pul sisteiminin təşəkkül mərhələləri

Kanadanın pul sisteminin formalaşması və inkişafı ölkənin dövlət quruluşunun təkamül prosesinə paralel şəkildə həyata keçirdi. 1763-cü ilə kimi Kanada Fransanın müstəm­lə­kəsi idi və ölkəni fransız qubernatoru idarə edirdi. Məxsusi Kanada üçün 1670-ci ildən başlayaraq Fransada gümüş pul – sol kəsilirdi. Lakin sol gümüş pulu ticarət münasibətləri sistemində tələb oluna bilmir və onun üzərinə qoyulmuş missi­yanı yerinə yetirə bilmirdi. Kanadalılar «özgə» valyuta əvəzinə birbaşa mal müba­diləsinə daha çox üstünlük verirdilər. Həm də istənilən ticarətçinin «emitentləşdirilmiş» ödəniş vasitələri də soldan başqa dövriyyədə qala bilirdi.

Davamı →

9.4. AB-də vergi harmonizasiyası

Avropa Birliyində vahid vergi sistemi mövcud deyil. AB büdcəsinə daxil olan büdcə ödənişləri (onların arasında ƏDV ayırmalarını, ümumi gömrük tarifini göstərmək olar) vahid vergi siyasəti və vergi sistemi barədə danışmağa imkan vermir. Bununla bərabər, regionda iştirakçı ölkələrin vergi sistemlərinin harmo­ni­zasiya prosesi, bütün inteqrasiya birli­yin­də vergi qoymanın vahid prinsiplərinin, üsul və qay­da­la­rının mər­hələli şəkildə yaradılması prosesi aktiv şəkildə həyata keçirilir. Ümumilikdə, vergi harmonizasiyası dedikdə, milli vergi sistemlərinin və onların baza elementlərinin razı­laş­dırıl­ması və unifikasiyası yolu ilə həyata keçirilən dövlət­lərarası vergi siyasətinin strategiyasını başa düş­mək lazımdır.

Davamı →
Top