Gündəlik həyatın çətinlikləri kateqoriyası üzrə məqalələr

Bu sadəcə bir ifadə yoxsa cəmiyyətimizdə olan böyük brpblemlərdən olduğunu gəlin aydınlaşdıraq. Mövzud cəmiyyətimizdə yaşanan evdar qadın xarakterində ən geniş şəkildə rast gəlinən xüsusiyyətlərdən biri «dedi-qodu»dur. Vaxtları, ya da imkanları olmasa belə bir az  dedi-qodu edə bilmək üçün mütləq fürsət tapırlar. Bəzən qapı ağzında qonşularla, bəzən saatlarla davam edən telefon danışıqlarında bu mənzərəni görmək mümkündür. Ancaq burada  əhəmiyyətli olan, bu əxlaqı yaşayan insanların dedi-qodudan dərin bir zövq almalarıdır. Çünki dedi-qodu əsnasında haqqında danışılan adam hörmətdən salınıb alçaldılarkən, dedi-qodunu edənlər özlərini üstün göstərməyə çalışırlar. Bu səbəblə rəfiqələri ilə danışa biləcəkləri faydalı, ya da zövqlü mövzular  varkən, onlar israrla dönüb-dolaşıb sözü bəzilərinin dedi-qodusunu etməyə gətirirlər. Qonşuları, dostları, qohumları,yoldaşları, televiziya ulduzları və hətta yoldan keçən yad biri belə bu dedi-qodular üçün nümunə ola bilər.

Gündəlik həyatımızın vazkeçilməz şeylərindən olan seriallar ən az saat yarım vaxtımızı alır. Balaca uşaqlardan tutmuş yaşlılara qədər hər kəsin vaxt ayırdığı seriallarsız həyatımızı təsəvvür etmək hardasa qeyri-mümkün hala çevrilib. Hər nə qədər serial deyərkən qadınlar yada düşsə də kişilərin də baxmadığı mənasına gəlmir. Gün ərzində ard-arda bir neçə serial izləyərək vaxtımızın böyük hissəsini onlara həsr etmiş oluruq.

“Salam. Bu məktubu sizə artıq həyatda olmayan biri yazır. Özümü təqdim edərdim, amma Sizin üçün nə fərqi var ki, üzünü heç vaxt görmədiyiniz və bundan sonra da görməyəcəyiniz birisinin adını bilmək nəyinizə lazımdır? Siz bu məktubu oxuyanda mən artıq həyatda olmayacam. Sizə yazmaqda isə başqa məqsədim var. Əslində bu məktubu sizin kimi bir neçə tanımadığım adama göndərəcəm, əgər çatdırsam. Mən ölümcül yataq xəstəsiyəm və bir neçə saatdan sonra gözlərimi bu əbədi, işıqlı, keşməkeşli, maraqlı (nə bilim, daha necə adlandırırsınız onu) dünyaya elə əbədi olaraq da yumacam. Artıq 10 ildir ki, xəstəyəm və bu halımdan qurtulmaq, azad olmaq, göylərə qovuşmaq istəyirəm. Valideynlərim çox imkanlı adamlardı. Atam bank müdiri, anam isə böyük bir biznes şirkətinin rəhbəridir. Bu yaşa qədər yaşamağımda da məhz onların pulunun və tanışlarının böyük əməyi olub. Bəlkə bundan sonra da bir neçə il yaşaya bilərdim, amma mən onlardan gizlin mənə qoşulan sistem şlanqını qolumdan ayırmışam və həyatla vidalaşmaq üçün sayılı saatlarım qalıb. Niyə bunu edirəm? Bayaq dediyim kimi, BEZMİŞƏM!

İnternet XX əsrin ən nəhəng kəşflərindən biri kimi tarixə düşdü. Burası birmənalı şəkildə belədir. XX əsrin ortalarında yaşayan filosoflar XX əsri “müharibələr və dəhşət əsri” kimi təsvir edirdilər. Remarkın qəhrəmanı Ravik deyirdi: “Biz iki müharibə arasında yaşamağa məhkum olunmuş insanlarıq”. Müharibə, doğrudan da, dəhşət idi.
Milyonlarla şəxs bu və ya digər şəkildə bu dəhşəti öz üzərlərində hiss edib. Aclıq, yoxsulluq, səfalət. Almaniya, İtaliya və İspaniyada polis zorakılığı və s. İnsan faktoru unudulurdu, dünya nəhənglərin güləş meydanına çevrilmişdi. İnsan isə bu nəhənglərin ayaqları arasında əzilir, məhv olurdu.

Əslində heç nəyi düşünmədən, nəticə necə olur-olsun, münaqişəyə müdaxilə eləməli idi, çünki atası onu elə tərbiyə eləmişdi...
Anar müəllimin “Macal“ povestində belə bir epizod var: yenicə nişanlanmış, qarşısında planlaşdırılmış karyerası olan bir gənc gecə vaxtı tindən keçərkən görür ki, bir nəfəri zorla maşına basıb harasa aparırlar və o, dava-şavada eşitdiklərindən belə anlayır ki, aparılan böyük ehtimalla öldürüləcək. O zavallının köməyinə yetişmək üçün bir addım atır və dayanır. Bir anlıq davaya müdaxilə edəcəyini və bəlkə də, bir bıçaq zərbəsi ilə öldürüləcəyini düşünür, sonra da nişanlısının başqa biri ilə evləndiyini görür, unudulduğunu, onun üçün hazırlanmış kresloda bir başqasının yayxadığını göz önünə gətirir və dayanır.

Qapını döyən şəxs həyəcanla: “Həkim, qardaşım ağır xəstədir, dərhal həkim müdaxiləsinə ehtiyac var.“
“Həkim, həkim“, — deyə bir səs eşidildi. Gecənin səssizliyini pozan bu səsdəki həyəcan və qorxu açıq-aydın hiss olunurdu. Qapının zəngini çalan şəxsə bir nəfər söykənmişdi, xəstə və ya yaralı olduğu bəlli idi. Qapının zəngini dəfələrlə çaldı. Bir tərəfdən də xəstəni başqa bir həkimin yanına aparmaq məqsədi ilə yoldan taksi keçib-keçmədiyinə baxırdı. Bu vaxt dəmir qapı açıldı. Qapıda dayanan adam gözlərini ovuşduraraq, gözlüklərini taxdı:

Yazımızın başlığı bir çin atalar sözündən alınmadır: “Bir yerdə kiçik adamların böyük kölgələri varsa, deməli orada günəş batır...“
Bəzən gördüyümüz gözəl bir işə, başqalarından fərqli cəhətlərimizə və ya qabiliyyətlərimizə görə təriflər eşidirik. Layiq olduğumuz tənqidləri qəbul etməkdə çətinlik çəksək də, tərif məsələsində bu təbrikə layiq olub olmadığımızı düşünmədən özümüzünküləşdiririk. Nəfsimiz həmişə bizim tərəfimizi tutur, gözəllikləri öz “məharətimiz“ bilirik, xoşumuz gəlməyən məqamları isə haqlı olsa da, özümüzə yaraşdırmırıq.
Hər birimiz dost bildiyimiz adamların səhvlərimizə dözməsini, xoşbəxt günlərimizdə bizə həsəd aparmadan bizim qədər sevinməsini arzu edirik.

Ömür gəldi-gedərdir. Nə uşaqlıq, nə gənclik, nə də qocalıq daimi deyil.
Zaman ötdükcə uşaqlığı gənclik, gəncliyi isə qocalıq əvəz edir. Qocalıqdan sonra isə, adətən, əcəl gəlir. Təbii ki, əcəl ancaq qocaları gözləyən bir son deyil, əcəl ömrün bütün anlarında insanları gözləyən bir dünyəvi sondur. Bəli, məhz dünyəvi sondur, çünki əcəl sayəsində insan fani olan dünyadan əbədi olan axirətə köçür...
Hər yaşda ölüm haqdır və Haqdandır. Əsas olan odur ki, bəxş edilən ömür payını səmərəli və faydalı işlərə sərf edəsən. Yəni bir daha geri verilməyəcək olan həyatı hədər etməyəsən.

İnsanlar balaca qəsəbə və kəndlərdə yaşayanda, kiçik şəhərlərdə məskunlaşanda, dar küçələrdə yan-yana keçəndə, məclis və mərasimlərdə bir araya tez-tez toplananda bir-birlərinin halından xəbərdar olurdular. Daha çox yaxınlıq edir, daha sıx əlaqə bağlayırdılar. Hal-əhval tutmaq, xəbər-ətər sormaq, dəstək və ya yardım etmək asan idi. Bu gün şəhərlər o qədər genişlənib ki, yaşayış mənzilləri o qədər çoxalıb və yaxın insanlar bir-birindən o qədər uzaqlaşıblar ki, hamı öz hayında qalıb, hay-haray edib çağıranı isə eşidən çox az və ya heç yoxdur. Fərdi azadlıq dediyimiz məfhumun çərçivəsi o qədər genişlənib ki, özünü inkişaf etmiş düşündükcə, başqaları ilə əlaqəsi də eyni zamanda zəifləməyə başlayıb. Əslində insanların bir-birlərilə əlaqələri mürəkkəbləşib və çətinləşibdir. Bu üzdən insanlar bir-birinə ya güvənmir, ya etibar etmir, ya çəkinir, qorxur, bir sözlə hər hansı bir formada uzaq durmağa yaxud yaxına buraxmamağa çalışır. 

Bəzən sıxıldığınızı, bəzən depresiyaya düşdüyünüzü hiss edərək bütün problemlərdən uzaqlaşmaq üçün harasa qaçmağa qərar verirsiniz. Və daxili dünyanızda kiçik bir pıçıltı ilə əhəmiyyəti böyük bir sualı səsləndirirsiniz:«Hara gedim?»
Bu sualın cavabı fərdə və şəxsiyyətlərə, ətraf mühitə və imkanlara görə dəyişə bilir. Mənəvi çətinliklərdən uzaqlaşa bilmək üçün gedilən və ya da gedilmək istənilən yerlər çox vaxt maddi aləmdə gözəl deyilən yerlərdir. Betonlaşmış şəhər yaşantısından sıxılan insanlar üçün yamyaşıl dağlar, sərin yaylaqlar və ya mavi dənizlər daha çox seçilən yerlərdir. Mənəvi çətinliklərini və ya əskiklərini, maddi səbəblərə bağlayan və həllini yenə də maddədə axtaran bu anlayış, maddi aləmin indiki zamanla məhdud «qonaqlığı» ilə kifayətlənmək məcburiyyətindədir.