Psixologiya kateqoriyası üzrə məqalələr

Hər kəs üçün xasiyyəti maraqlıdır. «Mən qorxağam, yoxsa cəsarətli və hünərliyəm?» Bu suala cavab tapmaq istəyirsinizsə, sizə təqdim etdiyim testi sınaqdan keçirə bilərsiniz.

1. Axşam qaranlıq küçədə arxanızca kiminsə gəldiyini hiss edirsiniz. Sizin ilkin reaksiyanız necə olacaq?
a) Boş şeydir, yol hamı üçündür — 1
b) Küçənin o biri tərəfinə keçərəm — 5
c) Tez uzaqlaşmağa çalışıram — 10

Xəstəlik 1872-ci ildə G.S.Hentinqton tərəfindən təsvir edilmiş və onun adı ilə adlandırılmışdır. Beynin atrofiyası nəticəsində əmələ gələn bu xəstəliyin irsi amillərlə bağlılığı artıq sübut olunmuşdur. Xəstəliyin irsi təbiətini sübut edən tutarlı faktlardan biri onun tək yumurtalı əkizlər arasında 100% rast gəlinməsidir.

Hentinqton xoreyası, adətən, 45-47 yaşlarda, lakin bir sıra hallarda daha tez (hətta 10-12 yaşlarda) meydana çıxa bilər. Xəstəliyin daha gec, məsələn, 60 yaşlarda da ilk dəfə təsadüf etməsi mümkündür. Kişilər və qadınlar bu xəstəliyə eyni bərabərdə tutulurlar.

Uzun və firavan həyat keçirən məşhur psixoloq Karl Rodcers, özü haqqında bunları demişdi: Uşaq olanda mən zəif və xəstə uşaq idim. Atam bu səbəbdən deyirdi ki, mən çox gənc yaşda öləcəm. Bu həm yanlış, həm də düzgün fikir oldu — indi mənim 75 yaşım var. Lakin mən özümü çox gənc his edirəm və ümüd edirəm ki heç vaxt yaşlanmıyacağam.

Yəqin ki, siz də bəzən fiziki cəhətdən yaşlı, lakin daxilən çox gənc qalan insanlara rast gəlirsiniz. Xroniki yaş o qədər də önəml deyil, əsas insanın daxili yaşı önəm daşıyır. Bu səbəbdən sizin daxili yaşınızı təyin etmək üçün, sizə psixoloji test təqdim edəcəyik.

4 bal — siz fikirlə tamamilə razısınız
3bal — siz qismən razısınız
2bal — siz tam olaraq razı deyilsiniz
1 bal — tamamilə bu fikirə qarşısınız

Beyninizdən bütün fikirləri uzaqlaşdırın və rahat olun. Qarşınıza ağ vərəq qoyun. Yağış altında bir insanı təsəvvür edin və onu vərəqdə təsvir edin. Şəkil çəkərkən ən çox sevdiyiniz rənglərdən, plamaster, karandaş, fırça- bir sözlə ürəynizcə hansıdırsa ondan istifadə edin.

 Rəsmi bitirdikdən sonra onu bütünlükdə qəbul edin. Rəsimdə ən əsas şərt ona “hiss etmək”dir. Öz hisslərinizi, qəlbinizin səsini dinləyin, özünüzə sual verin: “Mən çəkdiyim şəkilə baxanda nə hiss edirəm? Onun hər detalı mənim üçün nə anlam kəsb edir?”.

 Yağış bu rəsimdə bir maneəni, çətinliyi simolizə edir, hansı ki, insanın həyatda bunlar ilə qarşılaşması qaşılmazdı. Rəsmin hər detalını diqqətlə analiz edin. Rəsimdəki insan nə edir- o çətir tutub, yağışdan qoruyucu tavanın altında əyləşib, yoxsa yağışın altında gəzir? Biz sizə rəsmin sizin haqqınızda nə deyə biləcəyinə dair məsləhətlər göstərəcəyik.

Personajın hansı əhval-ruhiyyədə olduğnu təyin edin (sevincli, şən, gəmgin, fikirli və s.) o özünü köməksiz hiss edir yoxsa əksinə özünü hər çətinliyə qarşı güclü hiss edir, hər çətinliyə sakit və odekvat yanaşır, hər prablemi normal qarşılıyır.

Çox saylı buludlar xoşagəlməz hadisənin simvoludur. Gölməçə, palçıq xoşagəlməz hadisənin fəsadlarını simvolizə edir –o fəsadlar ki, yağışdan sonra qalır. Gölməçənin yerləşməsinə formasınada diqqət yetirin (o insanın qarşısında yoxsa arxasındadır, hər tərədən əhatə edib yoxsa insan elə gölməçənin üstündə dayanıb.)

Şüuraltı şüura tabedir. Şüuraltı şüurun hər dediyini edir, uşaq kimidir, möhtəşəm bir potensiala malikdir, amma safdır, şüurun hər dediyinə inanır. Məsələn, bir insan sarımsağın onun ürəyini bulandırdığına inanıbsa, şüuraltı ona hər yerdə sarımsağı tapacaq, içində sarımsaq olduğunu heç kimin hiss etmədiyi yeməklərdə belə sarımsağı dərhal hiss edəcək. Hətta sarımsağın iyini belə hiss edəcək və şüura xəbər verəcək.
Şüuraltı 24 saat fəaliyyətdədir, şüuraltı yatmır. O, gecə şüur yuxudaykən belə fəaliyyət göstərir, bədənin bütün fəaliyyətini idarə edir.
Şüur nəyə inanırsa, şüuraltı da bütün diqqəti ona yönəldir.

İnsanlar psixoloji tipinə görə ekstravert və ya intravert ola bilir. Ekstravet tipə aid insanlar hər zaman irəli getməyə, uğur qazanmağa çalışırlar və bütün imkanlarından istifadə edərlər. İntravert tipinə aid olanlar isə özlərinə qapalı, ətrafdakıları özlərindən kənar tutan, artıq xərclərə imkan verməyən və öz güclərini qoruyan insanlardır. İndi sizə təqdim edəcəyimiz test vasitəsilə siz də hansı tipə aid olduğunuzu aydınlaşdıra biləcəksiniz.

Ekstravert tipinə aidsinizsə :
Siz eyni gündə iki filmə, konsertə, tamaşaya baxa bilərsiniz, gün ərzində 1neçə görüş təyin edib yalnız 1 və ya iksinə vaxt ayıra bilərsiniz.
Sizin dostlarınızın, tanışlarınızın sayı günbəgün artır.

Əgər evdə televizor və ya radio işləməsə, sizin əhvalınız olmur. Telefon sönülü olarsa, siz özünüzü tənha və həyatdan qopmuş hiss edərsiniz.
Siz simaları, hadisələri asan, fomulları və başqalarının fikirlərini isə çətin xatırlayırsınız.

Siz yeməyi və dost tanışların əhatəsində əylənməyi sevirsiniz. Tənhalıqdan və özünə qapanan insanlardan qaçırsınız. Siz həyat sevər insanlar kateqoriyasına aidsiniz.

Başqalarını əyləndirməyi, lətifə və ya gülməli hadisələr danışmağı sevirsiniz. Siz asan yola gedən insansınız.
İnsanların əhatəsində diqqət mərkəzində olmağı sevirsiniz.
Harada, nə vaxt və nə edəcəyinizi bilirsiniz.

Tanımadığınız insanlarla asan ünsiyyət qurur, yeni şəraitə çətinlik çəkmədən alışırsınız. Çətin vəziyyətlərdən isə asanlıqla çıxa bilirsiniz.

Uzun illər insanlar, xüsusilə də, çinlilər bədən quruluşu ilə insan psixologiyası arasındakı əlaqəni araşdırmağa çalışıblar. Nəticədə, onlar üz oxuma sənəti olan “fizionomiya” nı yaradıblar. Burada alın, burun, çənə, qaş, göz və dodaqlar əsas alınaraq müəyyən nəticələr çıxarılır.

Alın — insanın düşüncələri haqqında məlumatı verir.

Böyük alın güclü xəyal gücü və intellektuallığı göstərir. Dar alın isə insanın diqqətli, zamana önəm verən, riyazi qabiliyyətinin yüksək olduğuna işarə edir.

Gözlər - həyata baxışı və həyata davamlılığı göstərir.

Gözlər çuxur şəklində olan insanlar ciddi və sirli, gözləri bir-birinə yaxın olan insanlar səliqəli, qərarlı və detallara varmağı sevən, böyük gözləri olanlar açıq sözlü, nəzakətli və sözünə güvənilən, kiçik gözlərin sahibi isə asanlıqla diqqətini cəmləyən və özünə qapanıq olurlar.

Gözləri aşağı doğru meyilli olanlar həyata nikbin baxmağı bir o qədər də xoşlamırlar, qabarıq şəkilli gözləri olan insanlar isə həyata qarşı daha həvəsli və tez inciyən olurlar.

Burun - Bu bədən üzvü iş həyatını və pula baxışın rəmzi hesab edilir.

Gənclər çox vaxt doğru insanla birlikdə olub-olmadığını bilmirlər. Buna görə də duyğuların bir daha nəzərdən keçirilməsi və yaxşı götür-qoy etmək lazımdır. Necə deyerlər: -yüz ölç, bir biç. 
Test etməklə seçdiyiniz insanla münasibıtiniz nə qədər ciddi olduğunu qisməndə olsa aydınlaşdıra bilərsiniz.

Aranızda mübahisə olan zaman nə edir?
a) Bir-birinizin fikirlərinə hörmət edir və hər şeyi yoluna qoyursunuz
b) Aramızda heç bir problem yoxdur
c) Saatlarla danışsaq da, heç nəyi həll edə bilmirik
d) Sakit danışa bilmirik

Histeriya (yunan sözündən  götürülb mənası “hystera” – uşaqlıq deməkdir) müxtəlif psixiki amillərlə əlaqədar olaraq meydana çıxan və çox vaxt hərəki, hissi pozulmalar şəklində təzahür edən nevrozdur.

İ.P.Pavlovun fikrinə görə, histeriya, siqnal sistemlərinin fəaliyyəti kifayət dərəcədə səlis olmayan adamlarda ali sinir fəaliyyətinin pozulması, birinci siqnal sistemi fəaliyyətinin ikinci siqnal sisteminin fəaliyyətindən üstün olması nəticəsində baş verir. Histerik simptomların özləri emotivliyi və təlqinə həssaslığın artması nəticəsi hesab olunmalıdır. İ.P.Pavlov histeriyanın əmələ gəlməsində bu iki amilin əhəmiyyətini qeyd edir.

Simptomları: Bütün histerik simptomların ruhi iztirabla aydın əlaqəsi olub, kəskin surətdə baş verməsi və xüsusilə birmomentli təlqin təsirindən qəflətən keçib getməsi, onların fərqləndirici cəhətidir.

Əvvəl o da vardı, mən də. Sonra iki oldunuz, mən az oldum 

Üç olanda o, o biri və sən vardın, lap azaldım mən

Siz dörd olanda, mən yox idim artıq. Ümidimə sığındım.

Biz beşincini görəndə… ümidim “bəsdir!”, dedi!

Əlvida dedi və getdi !

Tək qaldım sonra nifrətim gəldi!

Onunla saymağa başladım. Əvvəl pıçıltı ilə ürəyimdə sayırdım