Heyvanlar aləmi kateqoriyası üzrə məqalələr

Heyvanlar arasında it insana ən sadiq canlıdır. Üstəlik, insanlardan fərqli və üstün xüsusiyyətlərə malikdir.

1. İnsan ona edilən pisliyi unutmur və intiqam alır. İt də unutmur, amma nə intiqam planları cızır, nə də intiqam alır.

2. İnsan həmişə daha çoxunu istəyir. İt bir parça sümük, yatacaq yer və bir az şəfqətlə kifayətlənir.

3. İt durduğu yerdə heç kimi öldürməz, yalnız özünü qorumaq və aclıqdan ölməmək, yəni həyatda qalmaq üçün bir cana qıya bilər. İnsan isə səbəbsiz belə, insan öldürə bilər.

Evdə pişik saxlamağın psixologiyamıza müsbət təsir etdiyi hamıya məlumdur. Belə ki, pişiyi olan insanlar digərlərinə nisbətən daha xoşbəxtdirlər. Amma bununla belə, bu kiçik dostlarımızı evdə saxlayarkən bəzi problemlər də qaçınılmazdır. Əgər siz də evdə pişik saxlayırsınızsa verəcəyimiz məsləhətlər işinizə yarayacaq.

Təmizliyi unutmayın
Evdə pişik saxlayırsınızsa daha çox təmizlik məsələsinə diqqət etməlisiniz. Çünki pişik olan ev tez-tez kirlənir və mikrobları özünə cəlb edir. Xüsusilə də, onların tükləri evin hər yerinə tökülür. Lakin bununla belə, gözünüz qorxmasın. Hər gün evinizi təmizləyib, tozsoranlayıb, silsəniz heç bir problem olmaz.

Keçən əsrin 20-ci illərdində Yellowstone Parkından bütün canavarları yox etmişdilər, səbəb sadə idi — canavarlar yırtıcıdırlar, maral, ceyran və.s kimi canlıları məhv edirlər. 1995-ci ildə canavarlar həmin parka yenidən qaytarıldı.

Bu 70 ildə nə baş vermişdi?
1. Maralların sayı həddən çox artmışdı. İnsanlar nə qədər də bu artımı nizamlamaq istəsələr də uğurlu olmamışdılar.
2. Marallar yamaclardakı otları və cavan ağacları elə gəmirirdilər ki, park səhraya dönmə təhlükəsi ilə üz üzəydi.

Bioloqlar müəyyən ediblər ki, bəzi heyvanlar həqiqətən də insanları müalicə etməyə qadirdir. Şəfa verən beş heyvan sırasına at, pişik, it, ilan və arı daxildir. Tədqiqatçılar heyvanat aləminin bu nümayəndələrinin hansı sahədə daha bacarıqlı olduğunu aydınlaşdıra biliblər.

Məsələn, atlar dayaq-hərəkət aparatı xəstəliklərini müalicə edir, travma və yaralanmadan sonra bərpa prosesinə yardımçı olur. Atlar alkoqol və narkotik asılılığına qarşı mübarizə aparanlar üçün də ideal seçimdir.

Azərbaycan Rusiyanın tərkibinə keçəndən sonra xanlıqların əvəzinə əyalət və dairələr təşkil olundu və bu əyalətlərdə çarizmin hərbi-inzibati sistemi yaradıldı. Bu sistem komendant və idarə sistemi adlanırdı. Azərbaycanda altı əyalət: Bakı, Quba, Şəki, Şirvan, Qarabağ və Talış əyalətləri, Yelizavetpol və Car-Balakən dairələri, bunlardan başqa Qazax və Şəmşəddin distansiyaları təşkil olunmuşdu. Hər əyalətin başında komendant dururdu. Komendantlar Qafqazın baş komandanı tərəfindən etibarlı zabitlərdən təyin olunurdu. Komendant əyalətdə külli-ixtiyar sahibi idi. Onlar vəzifələrə məmurlar təyin edir, bəylərə torpaq sahəsi ayırır, lazım bildikləri zaman torpağı geri alır, vergilərin toplanması barədə sərəncamlar verirdi. Bakı komendantı neft və duz yataqlarını, balıq ovunu və s. iltizama (icarəyə) vermək hüququna da malik idi.

'''Buzlaq quşları''' (Spheniscidae) — '''Buzlaq quşukimilər''' (''Sphenisciformes'') dəstəsinə aid quş fəsiləsi.

Cənub Qütbü, Yeni Zelandiya, Avstraliya, Cənubi Amerika, Cənubi Afrika və hətta Qalapaqos sahillərində yaşayırlar. Böyüklük baxımından 30 — 105 sm olurlar. 17-yə qədər növü bilinir. ən iriləri olan İmperator buzlaq quşları təxminən 45 kq ağırlığda olurlar. İsti bölgələrə doğru gedildikcə boyları kiçilər. Dənizlərdəki balıq və mürəkkəbböcəyi ilə qidalanarlar. Tükləri quş tüklərinə heç bənzəmir. Kürəkləri qara və ya boz, qarın hissələri ağ nazik tüklərlə örtülüdür. Növlər bir-birindən, başlarındakı rəngli tükləriylə seçilir. Quyruqları qısa və ayaqları bədənlərinin arxasında olduğundan asanlıqla ayaq üstə dayana bilərlər. Dənizdə, saatda 10 dəniz mili sürətlə üzə bilərlər. Hətta lazım olduğunda bu sürətlərini iki qat artıra bilirlər.

Ayağınıza qonan bir milçəyi qovarsız qovarsız yenə gəlib ayağınıza qonar. Və yenə eyni hərəkətləri edərlər, ya qanadlarını təmizlərlər yada ayaqlarını bir birinə sürtərlər. Bəzən də başlarını təmizlərlər. Əlbəttə milçəklərin bu hərəkətlərinin elmi açiqlaması vardır.

Öncə onu vurğulayaq ki, milçəklər hər hansı bir səthdə istədiyi şəkildə gəzə bilirlər. Bunu ayaqlarındakı yapışqan bir maddə çıxaran tüklər təmin edir. Bu tüklər sayəsində milçək tərs ya da düz səthlərdən rahatlıqla tuta bilir.

Bu tüklər davamlı olaraq milçəyin yapışmasına maneə törətmək üçün qıçlarındakı yapışqan maddəni təmizləyir. Bu xüsusiyyət yalnız milçəklərə aid sanmayın yer üzündə təxminən 1 milyon böcək növü bu şəkildə yapışmağı təmin edir.

Gələk milçəklərin başlarını təmizləməsinə. Bu hərəkətin altında yatan təməl səbəb milçəklərin göz qapaqlarının olmamasıdır.

Elm adamları qarışqaların çox təsirli mikrob təmizləmə üsulundan istifadə etdiyini aşkarlayıb. İsveçli tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, tüklü meşə qarışqaları (formica paralugubris) yuvalarına qatran yığırlar. Ancaq qarışqaların seçdiyi qatran bizim bildiyimiz qatranlara bənzəmir. Çünki onun malik olduğu xüsusi kimyəvi maddələr xəstəlikləri qarışqa yuvalarından uzaq tutur.

Qarışqalar yuvalarını əhatə edən qozalı ağaclardan bərkimiş şirə dənəciklərini yığırlar. Yığılan qatranın miqdarı 20 kiloqrama çatır.
 
Lozanna Universitetinin professoru  Mişel Çapuisat və tədqiqat qrupu qatranın antiseptik xüsusiyyətini test edib, qatran olan və olmayan yuvalarda müşahidələr aparıblar. Qatransız yuvada üç qat daha çox göbələk törəməsi və xəstəliyə səbəb olan bakteriyaların artması təsbit edilib.

Son zamanlarda dünyada maraqlı tendensiya yaranıb: heyvansevərlər vəhşi və daha ekzotik heyvanlar saxlamağa üstünlük verirlər. Evlərdə saxlanılan ən dəbli heyvanlar sırasında ekzotik iquanalar da var. Dünyanın müxtəlif yerlərində il ərzində yüzlərlə cavan iquana alınır. Bəlkə düşünürsünüz ki, iquanalar evlərdə belə asanlıqla saxlanırsa, deməli, onların pişiklər və ya itlərdən heç bir fərqi yoxdur. Əgər belə düşünürsünüzsə, səhv edirsiniz. Kənardan çox rəngli, sevimli və maraqlı görünən iquanalar əslində o qədər də asan xarakterə malik deyillər. Bu maraqlı, ekzotik heyvanların rəngli dünyasına kiçik bir səyahət etməyə nə deyirsiniz?

 

Təqdim edəcəyimiz heyvanlar indiyədək Yerdəki heyvanlar arasında ən böyüyü deyil, lakin öz növlərində ən böyük təmsilçi olmaları ilə diqqətəlayiqdirlər:

Ən böyük öküz

Dünyada ən böyük öküz təxminən iki ton çəkiyə malik erkək Donetto olub. 1950-ci illərin ortalarında İsveçrədə yaşayan və dünyada ən mehriban varlıq olan Donetto 1740 kiloqram çəki və 190 santimetr hündürlüyə malik olub.