Ərzaqlar kateqoriyası üzrə məqalələr

Zəngin tərkibə malik olan fındıq diyetologiyada çox faydalı məhsul sayılır. Sizə fındığın faydalı xüsusiyyətləri ilə tanış olmağı təklif edirik.

1. Fındıq qanda xolesterolun səviyyəsini tənzimləyir, qamarların sağlamlığına müsbət təsir edir.

2. Ürək üçün çox faydalıdır.

3. B qrupu vitaminlərlə zəngin fındıq sinir sisteminə çox müsbət təsir edir — sakitləşdirir, stresləri azaldır, sinir sistemini möhkəmləndirir, beyinin fəaliyyətini yaxşılaşdırır.

Son zamanlar market rəflərində adət etmədiyimiz bir qida növü ilə tez-tez rastlaşırıq - qara düyü. Mütəxəssislər bildirir ki, bu düyü növü ağ düyüdən daha faydalı olur. Çünki qara düyünün qidalandırıcı dəyəri çox yüksəkdir.  
 
Türkiyəli dietoloq Fatma Gönen deyir ki, qara düyü antioksidant dəyərinin yüksək olması səbəbi ilə qocalmanın qarşısını alır: “Hər nə qədər bişməmiş düyünün rəngi qara olsa da, bişdiyində bənövşəyi bir rəng alır. Dünyada «superfood» (super qida) olaraq adlandırılan, mineral və vitamin baxımından ən zəngin qidalar arasındadır. Antik çağlardan bəri çinlilər tərəfindən istehlak olunmaqda olan qara düyü «qadağan düyü” olaraq da bilinir. Qadağa olaraq adlandırılmasının səbəbi çox az yetişdiyi üçün sadəcə imperatorların yeməsinə icazə verilməsindən qaynaqlanır. Bişdiyində isə bir az əzildiyi üçün Asiya mətbəxində daha çox şirniyyat olaraq yeyilir”.

Epsom duzu ən faydalı məhsullardan biridir. İngilis duzu kimi tanınan epsom duzu (maqnezium duzu) — bu maqneziumun hidratli sulfatlarıdır. Mineral su mədənlərindən toplanan bu mineral bir sıra faydalı xüsusiyyətlərilə fərqlənir. İngilis duzu hələ çox qədim zamanlarda təbiblər tərəfindən sümük-oynaq ağrıları, əsəb və dəri xəstəliklərinin müalicəsi üçün istifadə olunub.

Epsom duzunun bir çox yaxşılaşdırıcı xüsusiyyəti var. İngilis duzu bədənin qidasıdır. Birinci növbədə maqnezium duzları əzələləri rahatlaşdırır, yorğunluğu aradan götürür, qan damarların işini yaxşılaşdıraraq ürək-damar xəstəliklərinin yaranma riskini azaldır.

Arabika kofesi üstün keyfiyyət ilə sinonimdir. O, azca turş və əla şokolad dadı verir. Robusta çox kəskin və daha acıdır. Çünki daha çox kofeini var.

Arabika kofesi (coffea Arabica) ən qədim və məşhur kofe növüdür. Dünyadakı kofeinin 70%-I bu növə məxsusdur. Arabika yeganə növdür ki, onun toxumundan yüksək keyfiyyatli kofeni heç bir əlavə olmadan əldə edirsiniz.

Kərə yağı qədim zamanlarda tək qida deyil, qiymətli müalicəvi məhsul sayılırdı. Kərə yağının köməyi ilə bir çox xəstəliklər müalicə olunurdu. Bu xəstəliklər arasında öskürək, vərəm, pnevmoniya, dəri problemləri, mədə və bağırsaq xəstəlikləri, babasil və s. var.
 
Hindistanda əridilmiş kərə yağı 1001 dərdin dərmanı sayılır və Ayurvedada bir çox xəstəliklərin müalicəsində istifadə olunur. Müalicəvi bitkilər və ədviyyatlar əridilmiş kərə yağı ilə qarışdırılır və bu halda daxilə qəbul olunur və ya dəriyə çəkilir.

Mətbəxlərdə toyuq yumurtası qədər istifadə olunmasa da, bildirçin yumurtası kiçikliyinə rəğmən böyük faydaları ilə bizləri heyrətə salır. Bildirçin yumurtası kiçik ölçüsünə baxmayaraq, digər yumurtalardan daha çox protein və amin turşularına malikdir. Xərçəngdən qripə qədər bir çox xəstəliklə savaşan bildirçin yumurtası immunitet sistemini gücləndirir.

— Bildirçin yumurtası toyuq yumurtasından beş qat daha çox fosfor tərkibinə malikdir. Bunlarla yanaşı dəmir, protein və B12 vitaminləri ilə zəngindir.

Günəşdə qurudulmuş pomidor C vitamini baxımından gündəlik ehtiyacın 40%-ni təmin edir. 1 fincan günəşdə qurudulmuş pomidorda 8 qram karbonhidrat var.

A və C vitamini, kalium baxımından, C və K vitaminləri, A, B1 və B2 vitaminləri ilə zəngindir, həmçinin kalium, kalsium, dəmir, folat ehtiva edir və bir çox xərçəng növlərinə qarşı qoruyucudur.

Tərkibindəki zəhərli və zərərli maddələri aradan qaldırmaq və ya azaltmaq üçün həmçinin faydalarının artırmaq və orqanizm tərəfindən daha asan və rahat həzm edilib faydalarından yararlanmaq üçün qabığından təmizlənmiş qoz-fındığı, müxtəlif tumları və toxumları islatmaq məsləhət görülür. Faydalı maddələrlə zəngin olan bu ərzaqların müəyyən vaxt ərzində suda saxlanılması onları sanki “dirildir” və cücərməyə başlamağa sövq edir. İslatma prosesi zamanı zərərli və zəhərli maddələrdən təmizləməsi ilə yanaşı qoz-fındıq, tum və toxumların tərkibi daha da zənginləşir.

Məsələn, bir sıra vitaminlərin xüsusən B qrupu vitaminlərinin miqdarı artır. Həmçinin bu formada müvafiq ərzaqları qəbul edən bədəndə faydalı enzimlərin istehsalı artır, mövcud olan zülalların sovrulması güclənir, mineral çatışmamazlığın qarşısı alınır, bağırsaqların təmizlənməsi prosesi baş verir, bir sıra sağlamlıq problemləri və xəstəliklərin profilaktikası prosesi güclənir, bədəndə susuzlaşmanın qarşısını alınır.

Hər dərdə dərman olan tut qurusu, kalsium və dəmir ilə zəngindir. Bununla yanaşı, tərkibindəki vitaminlər sayəsində bir çox narahatlıqların qarşısının alınmasına kömək edir.

Tut qurusundan istifadə boğaz iltihabı, diş əti xəstəliklərinin müalicəsində effektivdir.

Orqanizmin müqavimətini artıraraq enerji verir.

Anemiyanın qarşısını alır.

Yaxşı antioksidantdır və xəstəliklərə qarşı qoruyucudur.

Son illər keyfiyyətsiz, plastikdən hazırlanmış düyülərin bazara ayaq açması haqda çox yazılır. Bəs düyünün təbii, keyfiyyətli olduğunu necə müəyyənləşdirmək olar?

1. Bir stəkan suya bir xörək qaşığı düyü tökün. Əgər düyü stəkanın dibinə çöksə, deməli, bu, keyfiyyətli və təbii düyüdür. Yox əgər suyun üstündə qalsa, bu, düyünün plastikdən hazırlandığını göstərir.

2. Bir ovuc düyünü suda bişirin. Sonra bir plastik qaba tökün və bir neçə gün ərzində günəşli yerdə saxlayın. Düyü kiflənərsə, deməli, təbiidir. Olduğu kimi qalarsa, saxta olduğu mənasına gəlir.