Düşündürücü hekayələr kateqoriyası üzrə məqalələr

Bir Gün Yavuz Sultan Səlim bazarların birini gəzməyə qərar verir və göyərçin satılan bir yerə tərəf yönəlir.
Bütün göyərçinlər 1 qızıldır,amma bir dənəsi ayrı bir qəfəs içində və 50 qızıldır.

Yavuz Sultan Səlim soruşur :
— Bunlar 1 qızıldır bəs o biri nə üçün 50 qızıldır?
Satıcı :
— Sultanım 50 qızıllıq qiyməti olan öz cəhcəhi ilə digər göyərçinləri öz yanına çəkir və tutulmalarına şərait yaradır.

Yavuz Sultan Səlim 100 qızılı çıxarıb satıcıya verir və ver o quşu mənə deyir.

Hər kəs təəccüb içində, nə edəcək görəsən bu böyük sultan bir göyərçin quşunu deyə düşünərkən; Yavuz Sultan Səlim quşun başını tutub gövdəsindən ayırır və deyir:

-ÖZ İRQİNƏ XƏYANƏT EDƏNİN SONU BUDUR!!!

Rəvayət edilir ki, Hz.Musa (ə.s) Tur dağına gedərkən bir adamın belə bir diləyinə şahid oldu:

— Ya Musa, Rəbbimdən üç diləyim var; Ona söylə bu duamı qəbul etsin.
Birincisi, mənim gözlərim görmür, açılmasını istəyirəm.
İkincisi, uşağım olmur, bir oğlan övladı istəyirəm.
Üçüncüsü, kasıbam, kasıblıqdan çox əziyyət çəkdim; heç olmazsa doğulacaq oğlum kasıb olmasın, onun zəngin olmasını istəyirəm.
Hz.Musa (ə.s) Tur dağında bu qulun üç diləyini Rəbbindən istəyincə, Allah:
— Üç diləyini birdən qəbul edə bilmərəm; tək bir şey istəsin, qəbul edəcəyəm -deyə buyurmuş.
Hz.Musa (ə.s) bu cavabı həmin şəxsə çatdırır. Düşüncəyə dalan adam üç diləyin yerinə tək bir dua edir:
— Ya Rəbb, oğlumun qızıl camda su içdiyini gözlərimlə görməyi diləyirəm.

Tələbələr növbəti tədris ilində yeni dərsin “Məntiq” olacağını öyrəndilər. Bu dərsi yaşlı bir professor aparmalı idi. Nəhayət, ilk dərs başladı və tələbələrdən biri söz istəyərək:
— Professor, məntiq bizə nə öyrədir? – deyə soruşdu.
Professor tələbələrin ona maraqla baxdığını gördü və:
— Məntiqin insanların şüuruna göstərdiyi təsiri izah etmək çətindir. Ona görə də, bunu sizə bir misalla izah etmək istəyirəm, – deyərək sözə başladı:
— Fərz edin ki, mədəndən iki adam çıxır. Birinin üst-başı tər-təmiz, o birininki isə kir içindədir. Sizin fikrinizcə, bunlardan hansı yuyunmalıdır?
Tələbələr heç tərəddüd etmədən:
— Əlbəttə ki, üstü kirli olan, – deyə cavab verdilər.
Professor gülümsəyərək:
— Məntiq isə bu suala cavab verməzdən əvvəl bunu soruşur: “Necə olur ki, eyni mədəndən çıxan iki nəfərdən birinin üst-başı tər-təmiz, o birininki isə kirlidir?..”

Kasıb geyinmiş bir qadın qayğılı bir şəkildə ərzaq dükanına girdi. Utana-utana dükan sahibinə yaxınlaşaraq, həyat yoldaşının xəstə olduğunu, yeddi uşağı ilə ac qaldıqlarını dedi. Dükan sahibi isə ona sərt bir nəzərlə baxaraq, dükandan çıxmağı tələb etdi. Qadın çıxış yolu olmadığı üçün yalvarmaqda davam edir: Mənə inanın. Pulumuz olan kimi sizin borcunuzu ödəyəcəyəm, — deyirdi. Bu vaxt dükana girən başqa bir müştəri onların bu söhbətini eşitdi.
Üzünü dükan sahibinə tutub: Ona istədiklərini verin, borcunu da mənim adıma yazın, — dedi.
Dükan sahibi həvəssiz bir şəkildə, bir az da istehza ilə qadından: Sizdə alacağınız ərzaqların siyahısı varmı? — deyə soruşdu.
Luiz başını aşağı əyərək: Var, — deyə cavab verdi.
Dükan sahibi: Elə isə, o siyahını tərəzinin bu gözünə qoyun. Nə qədər gəlsə, sizə o qədər ərzaq verəcəyəm, — dedi… Luiz birdən duruxdu, sonra çantasından içərisində nə isə yazılmış bir kağız çıxararaq, tərəzinin gözünə qoydu. Dükan sahibi tərəzinin o biri gözünə ərzaqları qoymağa başladı. Ancaq tərəzi dolub — daşsa da, tərəzinin bu biri gözü əyilmək bilmirdi.
Dükan sahibi: İnana bilmirəm. Bu necə ola bilər? — deyə heyrətdən donub qaldı. Nəhayət, çarəsiz qalıb tərəzidəkiləri qadına verdi. Dükan sahibi maraqla kağızı götürüb oxudu. Kağızda bu dua yazılmışdı: Allahım, mənim nəyə ehtiyacım olduğunu Sən bilirsən. Hər şeyin Sahibi Sənsən.
Sonra tərəzinin kağız qoyulan tərəfinin qırıldığını və duanın nə qədər ağır olduğunu Anlayır.Dua bizim üçün verilmiş bir hədiyədir

Platondan iki sual soruşmuşlar.
 
Birincisi: İnsanoğlunun sizi ən çox təəccübləndirən davranışları hansılardır?  
Platon başlamış saymağa:
  — Uşaqlıqda darıxarlar və böyümək üçün tələsərlər. Böyüyərlər və uşaqlıqları üçün darıxarlar...  — Pul qazanmaq üçün sağlamlıqlarını itirərlər. Amma sağlamlıqlarını geri qazanmaq üçün də pul xərcləyərlər... — Sabahdan üçün narahatlıq edərkən bu günü unudarlar. Bu səbəbdən nə bu günü nə də sabahı yaşayarlar...  — Heç ölməyəcək kimi yaşayarlar. Ancaq heç yaşamamış kimi ölərlər...
  
Sıra gəlmiş ikinci suala: Yaxşı, siz nə təklif edirsiniz?
 Müdrik cavablandırmış:
   — Kiməsə özünüzü «sevdirməyə» çalışmayın! Edilməsi lazım olan tək şey, hər şeyi öz axarına buraxmaqdır... 
— Əhəmiyyətli olan, həyatda "ən çox şeyə sahib olmaq" deyil, "ən az şeyə ehtiyac duymaqdır".

Ac dişi bir aslan uzun sürən bir qovmanın ardından ceyranı tutmağı bacardı. Ceyranı parçalamağa başladığında ovunun hamilə olduğunu gördü, çaşdı və balanı qurtarmağa çalışdı.Lakin balanı qurtara bilmədiyini görüncə ovunun yanına yıxılıb qaldı.
 Daha sonra rəsmi çəkən adam dişi aslanın bir müddət tərpənmədiyini görüb ona yaxınlaşdı və aslanın öldüyünü gördü..

Məşhur basketbolçu Hidayət Türkoğlu yoldaşıyla birlikdə gəzirdilər,
Əvvəl akvariumçuları gəzdilər, sonra Ayasofya, Sultanahmet, Topkapı Sarayı, Gülhane Parkı deyərkən, Yeni Məscidin önünə qədər gəldilər. Orada qışqıra qışqıra simit satan bir uşaq vardı. Basketbolçu birdən dayandı…Sonra simitçiyə yaxınlaşdı:
— Simitin necəyədir?
— 300 min qardaş…
— Dəzgahda neçə simit var?
— 70-80 dənə var hərhalda…
— Hamısını alsam neçə edər?
— Səksən desək 24 milyon.
— Al sənə 30 milyon… Fərz et ki hamısını aldım…
— Sağ ol qardaş… sağ ol…
Basketbolçu üç onluq çıxardıb simitçinin önünə buraxdı. Yoldaşı çaşmış idi. Üç beş addım getmişdilər ki yoldaşı Hidayətə yaxınlaşıb pıçıldadı.
— Hidayət sən dəlisənmi?
— Yooo
— Yaxşı yemədiyimiz simitlərin pulunu niyə verdin?
— Boşver soruşma.
— Deyək ki soruşuram. Həm də israrla soruşuram.
— Elə isə söyləyim.
— Taxtanın kənarı diqqətini çəkdimi?
— Xeyr.
— Baxsaydin görəcəkdin. Taxtaya bir ad yazılmışdı.
— Necə bir ad?
— Hidayət!
— Yoxsa?
— Bəli o dəzgah, əvvəllər mənim idi.

Bir gün Cəlaləddin Ruminin dostu təlaşlı və hirsli şəkildə ona yaxınlaşıb deyir:
Əziz dostum mən bütün sirrlərimi sənə deyirəm. Amma sən bir dəfə də olsun mənə öz sirrini açmamısan.
Rumi cavabında deyir: Sən öz sirrini saxlaya bilmirsən, mənim sirrimi necə saxlayacaqsan.

Bir gün bir turist Afrikaya gəlir. Görür yerli qəbilədən birisi fildən enib onun boğazındakı ipi kiçik bir dirəyə bağlayır. Turist yanındakı tərcüməçidən soruşur:
-Nəyə görə fili dirəyə bağladı ki? Fil həmin dirəkdən 10 dəfə böyükdür. Bircə dəfə dartsa, dirəyi kökündən çıxara bilər. Dirək məndən də kiçikdir ki, elə mən də onu qoparardım.
Tərcüməçi özü də təəccüblənir.  O da dirəyin nə qədər davamsız və nazik olduğunu görüb, bunun səbəbini qəbilə başçısından soruşur. Qəbilə başçısı yaxınlaşıb fili sığallayır, sonra isə deyir:
-Bu fil balaca olanda mən onu bu dirəyə bağlayırdım. Balaca olanda o, illərlə bu dirəyi dartıb yerindən qoparmağa çalışırdı. Amma o vaxtlar çox balaca idi, dirəyi qoparmağa gücü çatmırdı. İndi güclüdür, bircə dəfə dartsa, dirəyi yerindən qopara bilər. Amma o taleyiylə çoxdan barışıb. Artıq inanıb ki, bu dirəyi qoparmaq olmur. Mən də onu rahatca bağlayıb gedə bilirəm.

Bir rəssam olur. Bu rəssamın gözünün qabağında ən yaxın dostunu öldürürlər. Rəssam dostunun ölümüylə barışa bilmir. Ağlayaraq bir əsər çəkməyə başlayır. Əsəri dostuna həsr eliyir. Istiyir ki, bu əsəri hamı görsün. Əsəri sərgiyə çıxarır. Varlı bir şəxs əsərə sahib olmaq istəyir. Rəssama küllü miqdarda pul təklif eliyir. Ama ressam onunla razı olmur. Əsəri dostuma həsr eləmişəm. Bu əsərin qiyməti yoxdu deyir. Sərgi bitir. Rəssam sevgilisinə zəng edir. Öyrənirki sevgilisi sərgiyə gələrkən, onu maşın vurub. Tez xəstəxanaya gedir. Həkimdən soruşurki, qızın səhhəti necədir? Həkim deyir… Bu qızı ancaq bir nəfər əməliyyat edib sağalda bilər. Yaşlı professor.